Wyłączenie 1.1.3.6 dotyczy ilości przewożonych w jednostce transportowej, którą rozumiemy jako pojazd lub zespół pojazdów. Może obejmować nie tylko przewoźników, ale także nadawców, pakujących, załadowców czy rozładowców towarów niebezpiecznych. Towary niebezpieczne, których obsługę możemy realizować na podstawie tego wyłączenia, są przyporządkowane do tzw. kategorii transportowej. Kategorię przypisaną do konkretnego materiału znajdujemy w tabeli 3.2 umowy ADR (nazywanej Tabelą A).
Kiedy z tabeli 3.2 odczytamy kategorię transportową, wystarczy odnieść się do tabeli zawartej pod punktem 1.1.3.6.3. Wskazuje się tam na konkretne ograniczenia ilościowe dla danej kategorii. Umowę ADR możesz pobrać z Dziennika Ustaw, a jej drukowaną wersję można kupić w naszym Sklepie.
Poniżej staramy się opisać sposób stosowania tego wyłączenia oraz korzyści z niego wynikające w jak najprzystępniejszy sposób. Ponieważ jednak zawodowo zajmujemy się wprowadzaniem tego rozwiązania w firmach, zapraszamy do skorzystania z naszych konsultacji oraz szkoleń.
Przykład
Jeśli nadajesz, pakujesz, dokonujesz załadunku lub rozładunku przesyłek zawierających urządzenia elektroniczne z wbudowanym akumulatorem litowo-jonowym o pojemności ponad 100 Wh, sprawa wygląda następująco.
Żeby ustalić, czy możliwe jest skorzystanie z tego wyłączenia, odnajdujemy taki towar niebezpieczny w tabeli 3.2 Umowy ADR. Znajdujemy go pod następującym numerem UN oraz nazwą i opisem:
UN 3481 AKUMULATORY LITOWO-JONOWE W URZĄDZENIACH lub AKUMULATORY LITOWO-JONOWE ZAPAKOWANE Z URZĄDZENIAMI (włącznie z akumulatorami litowo-jonowo polimerowymi)
Skąd mamy pewność, że to akurat nasz numer UN? W tym celu powinniśmy sięgnąć do dostępnej dokumentacji technicznej urządzenia, w której znajdziemy przewidzianą przez producenta klasyfikację. Jeśli jednak ustalenie prawidłowej klasyfikacji jest utrudnione, ze względu na ograniczony dostęp do dokumentacji, lub zwyczajnie zaczynają pojawiać się tutaj wątpliwości – warto skontaktować się z doradcą ADR. Od prawidłowej klasyfikacji zależy bowiem prawidłowe zastosowanie wszystkich innych przepisów odnoszących się do takiego przewozu.
Idąc w prawą stronę tabeli znajdziesz kolumnę Kategoria transportowa (kolumna nr 15). Odczytujemy, że w tym przypadku towar przyporządkowano do 2 kategorii transportowej. Teraz przechodzimy do przepisu 1.1.3.6. Z tabeli, którą tam znajdziesz, odczytasz maksymalną ilość, jaką możesz przewieźć (ale też nadać, załadować lub rozładować) jednym pojazdem dla tej kategorii transportowej korzystając z tego wyłączenia.
Powyższy wycinek tabeli odnosi się tylko do 2 kategorii transportowej. Szybko zorientujesz się, że szukany przez nas numer UN został wymieniony tu jeszcze raz (ale w tej tabeli powtarza się tylko niektóre z numerów UN objętych tym wyłączeniem, dlatego nie należy traktować jej jako tabelę źródłową do ustalania kategorii transportowej). Przede wszystkim interesuje nas liczba po prawej stronie tabeli. Informuje ona o maksymalnej możliwej ilości materiałów przewożonych w jednostce transportowej (będącej pojazdem lub zespołem pojazdów) przy wykorzystaniu wyłączenia ADR 1.1.3.6.
W przypadku UN 3481 są to 333 kg. Co ważne, wielkość opakowania w zasadzie nas nie ogranicza (tzw. instrukcje pakowania ADR wskazują na dopuszczalne opakowania i ograniczają ich wielkość, ograniczenia wynikające z tego są jednak znikome, stąd dla uproszczenia tego wpisu traktujemy je tak, jakby ich nie było). W przypadku niektórych towarów oznacza to, że możemy nadać w ten sposób DPPL (tzw. „Mauzer”) o pojemności 1000 litrów (w przypadku towarów niebezpiecznych 3 kategorii transportowej).
Przykład UN 3481 jest o tyle dobry, że warto na jego podstawie wskazać, którą wagę bierzemy pod uwagę do korzystania z tego wyłączenia. Może zdarzyć się tak, że całe urządzenie waży np. 100 kg, ale masa akumulatora litowo-jonowego zamontowanego w nim wynosi tylko 1 kg. Urządzenie, jako całe, nie stwarza zagrożenia w rozumieniu przepisów Umowy ADR – zagrożenie stwarza tylko akumulator litowo-jonowy w nim zawarty. Dlatego bierzemy pod uwagę tylko masę netto akumulatora. Jeśli mamy do przewiezienia jedno takie urządzenie, niewiele to zmienia. Ale gdybyśmy chcieli przewieźć 240 takich urządzeń (24 tony), to masa łączna akumulatorów wyniosłaby w tym przypadku 240 kg – nadal więc moglibyśmy skorzystać z tego wyłączenia, chociaż waga całego ładunku byłaby znacznie wyższa.
Cały czas spotykamy urządzenia zawierające towary niebezpieczne. Przykładem mogą być także pompy ciepła, które w pewnych przypadkach nie podlegają przepisom ADR, ale w pozostałych już tak. W przypadku przemysłowych pomp ciepła, ich masa całkowita może wynosić blisko tony, gdy jednak zawartość materiału niebezpiecznego będzie wahać się w przedziale kilkudziesięciu kilogramów i to tą masę będziemy brać pod uwagę w przypadku wyłączenia 1.1.3.6.
Wyłączenie 1.1.3.6 - procedura wykorzystania
-
W tabeli 3.2 umowy ADR odnajdujemy numer UN, który nas interesuje i sprawdzamy przyporządkowaną mu kategorię transportową (czasem kategorię transportową możemy odnaleźć także w sekcji 14 karty charakterystyki danego materiału niebezpiecznego).
-
W tabeli pod przepisem 1.1.3.6 sprawdzamy maksymalną ilość na jednostkę transportową.
-
Jeśli nasza ilość nie przekracza tej wskazanej po prawej stronie tabeli, możemy skorzystać z wyłączenia.
Potrzebujesz pomocy przy wdrożeniu tego wyłączenia?
Skorzystaj z naszych usług konsultacyjnych!
Wyłączenie do 1000 pkt ADR
Skorzystanie z tego wyłączenia wygląda nieco inaczej, kiedy chcemy przewieźć towary niebezpieczne należące do różnych kategorii transportowych. Należy wtedy zastosować odpowiedni przelicznik przewidziany dla danej kategorii:
- kat. 0 – brak możliwości skorzystania z wyłączenia 1.1.3.6;
- kat. 1 – ilość materiałów niebezpiecznych pomnożona razy 50;
- kat. 1 – tylko numery UN 0081, 0082, 0084, 0241, 0331, 0332, 0482, 1005 i 1017 – ilość materiałów niebezpiecznych pomnożona razy 20;
- kat. 2 – ilość materiałów niebezpiecznych pomnożona razy 3;
- kat. 3 – ilość materiałów niebezpiecznych pomnożona razy 1;
- kat. 4 – bez ograniczeń.
Suma „punktów” (nazywana w przepisach AR wartością obliczoną) uzyskana w ten sposób nie może przekroczyć 1000. Stąd popularna nazwa często używana przez spedytorów – „wyłączenie ADR do 1000 pkt” (nadal jednak korzystamy z przepisu 1.1.3.6 – to cały czas to samo wyłączenie).
Przykład
Weźmy wcześniej już wspomniane UN 3481 o masie 240 kg. Wraz z tym towarem niebezpiecznym chcemy przewieźć tym samym pojazdem jeszcze 3 kg materiału niebezpiecznego o nazwie przewozowej trójfluorek chloru, numer UN 1749. Został on przypisany do kategorii transportowej 1 (którą odczytaliśmy w taki sam sposób jak dla UN 3481 przytoczonego wcześniej).
Ponieważ UN 3481 należy do 2 kat. transportowej, mnożymy 240 razy 3. Otrzymujemy 720.
Ponieważ UN 1749 należy do 1 kat. transportowej, mnożymy 3 razy 50. Otrzymujemy 150.
Sumujemy obydwa wyniki i otrzymujemy 870. Wartość obliczona w ten sposób jest niższa niż 1000, możemy więc nadal skorzystać z wyłączenia ADR 1.1.3.6 i załadować powyższe przesyłki na jedną jednostkę transportową (pojazd lub zespół pojazdów).
Istotne kwestie przy stosowaniu wyłączenia 1.1.3.6
Co najważniejsze, pojazd przewożący towar na tym wyłączeniu nie musi być oznaczony tablicami barwy pomarańczowej. Kierowca nie musi posiadać uprawnień ADR. Na przewoźniku nie ciąży też wymóg wyposażenia załogi pojazdu w pisemne instrukcje.
Niektóre wymogi nadal należy spełnić, a w tym:
-
pojazd musi być wyposażony w gaśnicę ABC o minimalnej pojemności 2 kg;
-
personel musi być przeszkolony w zakresie wymagań związanych z takim przewozem (tzw. szkolenie stanowiskowe);
-
obowiązuje zakaz otwierania sztuk przesyłek przez kierowcę;
-
latarka, której używa kierowca, nie może mieć powierzchni metalowych (tj. nie może powodować iskrzenia);
-
obowiązuje zakaz palenia (w tym papierosów elektronicznych) w czasie manipulowania ładunkiem wewnątrz pojazdu jak i w jego pobliżu;
-
obowiązują zakazy ładowania razem oraz środki ostrożności w przypadku przewozu razem z żywnością;
-
obowiązują wymagania dotyczące nadzorowania pojazdów;
- najpóźniej od 1 stycznia 2025 roku zastosowanie będą miały też bardziej restrykcyjne przepisy odnoszące się do ochrony towarów niebezpiecznych dużego ryzyka, a w tym wdrażaniu przez objęte nimi przedsiębiorstwa planów ochrony towarów niebezpiecznych dużego ryzyka.
Do tego dochodzi kilka wymagań, które musi spełnić nadawca korzystający z tego wyłączenia:
-
w jednostce transportowej powinny znajdować się dokumenty transportowe przygotowane zgodnie z wymaganiami Umowy ADR, a towary niebezpieczne powinny być w nim podzielone na kategorie transportowe i dla każdej kategorii transportowej powinna być podliczona liczba „punktów”;
-
jeśli przewóz odbywa się przed przewozem morskim, należy dostarczyć certyfikat pakowania kontenera lub pojazdu;
-
należy użyć opakowań certyfikowanych;
-
opakowania powinny być oznakowane nalepkami, znakami oraz napisami (zgodnie ze standardowymi wymaganiami ADR);
- tutaj również będzie mieć zastosowanie opisana powyżej zmiana dotycząca towarów niebezpiecznych dużego ryzyka, a więc potencjalnego wymogu wdrożenia planu ochrony.
Jakie korzyści daje wyłączenie 1.1.3.6?
Największe korzyści odnoszą przewoźnicy, którzy tylko okazjonalnie zajmują się transportem towarów niebezpiecznych. Drugą grupą są załadowcy i nadawcy, którzy z określonych przyczyn nadają niewielkie ilości określonych towarów niebezpiecznych.
Pamiętaj jednak, że przepisy ulegają zmianom i najczęściej prowadzi to niestety do ich zaostrzenia – tak jak ma to aktualnie miejsce z ochroną towarów niebezpiecznych dużego ryzyka. Rok 2024 jest ostatnim rokiem przejściowym, w którym zezwala się na stosowanie poprzednio ustalonych przepisów. Uczestnicy przewozu mają przed sobą jeszcze kilka ostatnich miesięcy tego roku, by w przypadku objęcia ich tymi przepisami dokonać niezbędnych zmian i wdrożyć plany ochrony – nawet, jeśli podejmują czynności jedynie w oparciu o wyłączenie 1.1.3.6 i nie wymaga to od nich nawet wyznaczenia doradcy ADR w rozumieniu art. 15 uoptn.
W przypadku przewoźników, czy też spedycji pośredniczących w transporcie, bardzo ważne jest szkolenie pracowników. Jeśli spedytor nie rozumie, na czym polega to wyłączenie, a wręcz myli je z innymi wyłączeniami, prawdopodobnie firma nie skorzysta z możliwości, które daje jej umowa ADR, by niskim kosztem dać sobie dostęp do większej puli ładunków.
Jeśli jako właściciel takiego przedsiębiorstwa planujesz lepiej wykorzystywać to i inne wyłączenia, praktyczne może okazać się zaplanowanie praktycznego szkolenia dla personelu. W gruncie rzeczy umowa ADR nakłada na przedsiębiorcę obowiązek zapewnienia pracownikom szkoleń stanowiskowych. Dotyczy to także sytuacji, w której pracownicy mają do czynienia tylko z towarami niebezpiecznymi na wyłączeniu, np. 1.1.3.6. Co więcej, takie szkolenie musi zostać udokumentowane. Zapraszam do zapoznania się z ofertą szkoleń stanowiskowych ADR. Chętnie zajmę się przeprowadzeniem go w Państwa firmie, wobec czego zapraszam do kontaktu.
Zarówno ten wpis jak i wszystkie treści zawarte na niniejszej stronie mają charakter tylko i wyłącznie ogólnoinformacyjny. Nie powinny być rozumiane jako doradztwo.
