W tym wpisie
Przepisy dotyczące nadzorowania pojazdów znajdujemy w dziale 8.4 Umowy ADR. Nie znajdziemy tam jednak definicji nadzoru. Większość doradców ADR uważa, że „nadzór” należy rozumieć tutaj dosłownie – przez obecność członka załogi lub innej poinformowanej osoby przy pojeździe przewożącym towary niebezpieczne. Poniekąd taka „definicja” wynika z wyżej wspomnianego działu. Nie zawsze jednak jest taka konieczność.
Na czym polega nadzorowanie pojazdów ADR?
Nadzorowanie w najprostszym przypadku oznacza konieczność przebywania kierowcy pojazdu w bezpośredniej jego bliskości. ADR zwalnia nas z tego obowiązku, jeśli zaparkowaliśmy pojazd na parkingu strzeżonym lub w miejscu strzeżonym na terenie przedsiębiorstwa.
Dopiero, jeśli niemożliwe jest spełnienie powyższych warunków, w ADR zezwala się na zaparkowanie takiego pojazdu:
- na parkingu samochodowym nadzorowanym przez personel, który został poinformowany o właściwościach ładunku i miejscu pobytu kierowcy;
- na publicznym lub prywatnym parkingu samochodowym, gdzie pojazd nie jest narażony na uszkodzenie ze strony innych pojazdów; lub
- w odpowiednim miejscu położonym na otwartym terenie, oddzielonym od głównych dróg i budynków mieszkalnych, gdzie w normalnych warunkach nie przechodzą i nie gromadzą się ludzie.
Dopiero jeśli warunki opisane w pierwszym punkcie nie mogą zostać spełnione, można rozważyć zastosowanie się do drugiego punktu. Dopiero jeśli te opisane w punkcie drugim nie mogą zostać spełnione, możemy przejść do rozwiązania opisanego w punkcie trzecim. Wobec tego wybór metody nadzorowania nie jest nam pozostawiony – musi być zastosowana wskazana powyżej hierarchia.
Jakich towarów niebezpiecznych dotyczy nadzór?
Przede wszystkim, szczególnie restrykcyjnie wygląda to w przypadku klasy 1, tj. materiałów wybuchowych i przedmiotów zawierających materiały wybuchowe. Ponieważ jednak bardzo niewielu przewoźników zajmuje się przewozem takich towarów, skupię się tutaj na innych klasach.
Żeby ustalić, czy dany towar wymaga nadzoru, należy otworzyć Tabelę A i z kolumny 19 odczytać przepis specjalny. W przypadku poszczególnych przepisów specjalnych nadzór jest wymagany:
- S14 – od 0 kg ładunku;
- S15 – od 0 kg; nie musi być stosowany jeśli przedział ładunkowy jest zamknięty lub ładunek jest zabezpieczony przed bezprawnym i nieuprawnionym rozładunkiem;
- S16 – od 500 kg ładunku (o zmianach dotyczących tego zapisu w dalszej części wpisu);
- S17 – od 1000 kg ładunku;
- S18 – od 2000 kg ładunku;
- S19 – od 5000 kg ładunku;
- S20 – od 10 000 kg (lub od 3000 dla cystern) ładunku;
- S21 – nadzorowanie pojazdu w przypadku przewozu wszystkich materiałów promieniotwórczych, bez względu na ich masę; wyjątek gdy przedział ładunkowy jest zamknięty lub ładunek jest zabezpieczony przed bezprawnym i nieuprawnionym rozładunkiem oraz poziom promieniowania nie przekracza 5 milisiwertów na godzinę;
- S22 – od 5000 kg ( lub 3000 w cysternach) ładunku;
- S23 – od 3000 kg ( lub 3000 w cysternach) ładunku;
- S24 – od 100 kg ładunku.
Zmiany wprowadzone Umową ADR 2023-2025
Dość zasadnicze zmiany zaszły w tych obszarach w poprzedniej wersji przepisów (na lata 2021-2023). W obecnej edycji do przepisu S1 dodano dwa numery UN, do których się on odnosi (UN 0512 oraz UN 0513, w obydwu przypadkach materiały wybuchowe).
Czy wobec tego możemy mówić tutaj o zaostrzeniu przepisów? Zdecydowanie nie. Zmiany, które zaszły w tej edycji, są kosmetyczne i nie zmieniają kluczowych zasad odnoszących się do nadzorowania pojazdów ADR..
Nadzorowanie pojazdów ADR w praktyce
W większości przypadków personel przydrożnych parkingów przystosowanych do przyjęcia samochodów ciężarowych jest przyzwyczajony do ADR. Toteż w moim odczuciu rozsądnie jest każdorazowo poinformować personel takiego parkingu o tym, gdzie zaparkowaliśmy pojazd z towarem o danych właściwościach. Może się to okazać pomocne, gdy wystąpi zagrożenie, które dany towar będzie mógł spotęgować (np. pożar w przypadku towarów łatwopalnych). Dlatego przekazanie takiej informacji nie wymaga od nas wiele, a może wiele wnieść w sytuacji zagrożenia.
Co najważniejsze, nadzorowanie pojazdów ADR nie wymaga od nas konwojowania ich – to coś zupełnie innego. Oznacza to, że nie poniesiemy żadnych dodatkowych kosztów z tego tytułu. Oczywiście można zastanowić się tutaj nad kosztem parkingów strzeżonych – szczególnie poza granicami Polski. Ich ceny potrafią być tam dość wysokie i wpłynąć na wynik finansowy pojazdu. Dlatego rozwiązaniem jest doliczanie tych opłat do wysokości frachtu. Przede wszystkim to bezpieczeństwo powinno być dla nas najważniejsze.
Zarówno ten wpis jak i wszystkie treści zawarte na niniejszej stronie mają charakter tylko i wyłącznie ogólnoinformacyjny. Nie powinny być rozumiane jako doradztwo.