Dokumenty transportowe ADR. 6 najczęstszych pytań

W tym wpisie

Dokumenty transportowe ADR to często powracająca kwestia zarówno wśród kierowców, jak i pracowników biurowych. Co prawda kierowcy posiadający uprawnienia ADR powinni posiadać wiedzę wystarczającą do weryfikacji poprawności tych dokumentów, ale poza nimi transport wykonują także kierowcy przewożący ADR na wyłączeniach. Nie przy każdym wyłączeniu wymagany jest dokument transportowy ADR, ale gdy korzystamy z wyłączenia 1.1.3.6 (tzw. „do 1000 punktów”), musi on spełniać wymagania Umowy ADR. Temat dokumentów był już poruszany w jednym z wcześniejszych wpisów. Tym razem piszemy w formie FAQ.

Czy konieczne jest, by dokumenty transportowe ADR były przygotowywane według jakiegoś wzoru?

Nie. Dlatego wielu przewoźników jako dokumenty transportowe ADR używa CMR, czy jakichkolwiek innych listów przewozowych. Niektórzy nadawcy używają do tego celu dokumentów WZ czy faktur. Ważne jest to, by dokument zawierał wymagane informacje w odpowiedniej kolejności i by były one przedstawione czytelnie.

Jakie informacje muszą znaleźć się na dokumentach?

Umowa ADR wskazuje wzór informacji zawartych w dokumentach transportowych. Lista wymaganych informacji jest wskazana w 5.4.1 i obejmuje najczęściej:

  • czterocyfrowy numer UN poprzedzony literami „UN”,
  • prawidłową nazwę przewozową,
  • grupę pakowania (jeśli została przypisana danemu towarowi),
  • liczbę i określenie sztuk przesyłki (nie podajemy tej informacji przy przewozie w cysternach lub luzem),
  • całkowitą ilość każdego z towarów niebezpiecznych mającego odrębny numer UN,
  • kod ograniczeń przewozu przez tunele (jeśli planowana trasa przewozu przebiega przez co najmniej jeden tunel),
  • nazwę i adres nadawcy (a dla transportów rozpoczynających lub kończących się na terytorium Polski także wskazanie właściciela towarów niebezpiecznych w chwili przekazania ich do przewozu),

  • nazwę i adres odbiorcy.

W niektórych przypadkach, na przykład przy przewozie odpadów będących towarami niebezpiecznych w rozumieniu przepisów ADR, mogą być wymagane dodatkowe wpisy w dokumencie przewozowym. Podobnie nieco inne wymagania dotyczą chociażby materiałów wybuchowych klasy 1. Warto konsultować tego typu kwestię z doradcą ADR (w niektórych przypadkach wyznaczenie doradcy ADR w przedsiębiorstwie jest obowiązkowe; więcej na ten temat piszemy tutaj).

Jak wygląda dozwolony opis towarów niebezpiecznych?

Przykłady:

„UN 1098 ALKOHOL ALLILOWY, 6.1 (3), I, (C/D)    20 bębnów, 4000 L” lub

„UN 1098, ALKOHOL ALLILOWY, 6.1 (3), GP I, (C/D)     20 bębnów, 4000 L

Operatorzy logistyczni często tworzą swoje wzory dokumentów transportowych. Jednak nawet wtedy muszą dostosować się do wymagań umowy ADR. Jeden z dużych operatorów logistycznych działających w Polsce zrobił to w następujący sposób:

dokumenty transportowe adr

Inny operator logistyczny opracował nieco inną formę dokumentów przewozowych zgodnych z ADR:

dokumenty transportowe adr

W powyższym przykładzie uwzględniono także dodatkowy wpis wymagany w związku z zastosowaniem wyłączenia 1.1.3.6. Warto też zwrócić uwagę, że pierwszy przykład dotyczy baterii litowo-jonowej o wadze netto zaledwie 1 kg, natomiast drugi dotyczy 10 kanistrów zawierających materiał żrący. Oznacza to, że w niektórych przypadkach już przy bardzo małych ładunkach konieczne jest przygotowanie właściwego dokumentu przewozowego.

Czy muszę mieć dokument transportowy ADR, gdy przewożony towar jest na wyłączeniu?

To zależy od wyłączenia, z którego aktualnie korzystamy. Dokument transportowy ADR konieczny jest, gdy przewozimy towar niebezpieczny w oparciu o wyłączenie 1.1.3.6 (a w punkcie powyżej znajduje się przykład zastosowania odpowiedniego wpisu na dokumencie transportowym). 

Takiego dokumentu nie potrzebujemy jednak, gdy wykorzystujemy wyłączenie Limited Quantity (Ilości Ograniczone). Oczywiście nawet wtedy jesteśmy zobowiązani przygotować list przewozowy, ponieważ wymagają od nas tego inne akty obowiązujące w Polsce lub innych krajach europejskich.

Skąd kierowca lub inny pracownik ma wiedzieć to wszystko?

Jeśli sprawa dotyczy tzw. „pełnego ADR”, to oczywiście kierowca musi wcześniej zdobyć odpowiednie uprawnienia. Jeśli natomiast organizujemy lub realizujemy transport na wyłączeniu – na przykład jak to podano w powyższym punkcie – konieczne jest przeprowadzenie szkoleń stanowiskowych dla personelu zaangażowanego w nadawanie lub transport ADR. Szkolenia stanowiskowe są wymagane przepisami Umowy ADR oraz ustawy o przewozie towarów niebezpiecznych. Wiedza przekazana w ich trakcie sprawia, że odpowiedni personel wie w jaki sposób przygotować dokumenty transportowe ADR – nawet jeśli wykorzystujemy jedno z wyłączeń ADR.

Podsumowanie, czyli najważniejsze kwestie do ustalenia w przewozie ADR

Przewóz ADR to nie tylko dokumenty transportowe. Żeby robić to dobrze, a – przede wszystkim – bezpiecznie i zgodnie z obowiązującym prawem, oraz bez generowania niepotrzebnych kosztów, warto ustalić kilka kwestii:

  1. Czy potrzebuję kierowcy z uprawnieniami ADR? Nie zawsze jest to konieczne.

  2. Czy muszę wyznaczyć doradcę ADR? Nie zawsze, ale w wielu przypadkach jest to konieczne, o czym więcej tutaj.

  3. Czy muszę zapewnić szkolenie stanowiskowe pracownikom? W zdecydowanej większości przypadków jest to konieczne na gruncie obowiązujących przepisów.

Oczywiście powyższe pytania nie wyczerpują tematu, ale myślę, że to właśnie od tych pytań warto zacząć. Jeśli twoja sytuacja budzi jakiekolwiek wątpliwości, powinieneś skontaktować się z doradcą ADR. Profesjonalne wsparcie przy tworzeniu poprawnych dokumentów transportowych ADR może pomóc uniknąć kar, opóźnień oraz innych problemów. Jednocześnie, jak już wspomnieliśmy wcześniej, wyznaczenie doradcy ADR może być obowiązkiem.

Zarówno ten wpis jak i wszystkie treści zawarte na niniejszej stronie mają charakter tylko i wyłącznie ogólnoinformacyjny. Nie powinny być rozumiane jako doradztwo.