W tym wpisie
Na blogu poruszałem już wiele bardziej lub mniej specjalistycznych kwestii związanych z drogowym przewozem towarów niebezpiecznych. Jednak o tym, co to jest ADR, w zasadzie jeszcze nie było. Oczywiście większość osób, które trafiały na poprzednie wpisy, szukały konkretnych informacji. Wobec tego pewnie posiadały wiedzę o podstawach. Teraz jednak dedykuję wpis tym, którzy poszukują podstawowych informacji w pigułce.
Co to jest ADR w pigułce
W najściślejszym ujęciu, ADR to międzynarodowa umowa dotycząca drogowego przewozu towarów niebezpiecznych. W powszechnym użyciu funkcjonuje kilka potocznych określeń – skrótów myślowych – które odnoszą się do powiązanych kwestii. I tak gdy mowa o „towarze ADR” lub „przewozie ADR”, zazwyczaj mamy na myśli taki przewóz, który podlega pod przepisy wyżej wspomnianej Umowy ADR.
To jest miejsce, w którym warto podkreślić, że Umowa ADR odnosi się przede wszystkim do przewozu (drogami publicznymi) oraz związanych z takim przewozem pakowania, załadunku i rozładunku towarów niebezpiecznych. W ogóle nie odnosi się ona do magazynowania takich towarów czy też towarzyszącym im prac magazynowych.
Jak sprawdzić, czy mamy do czynienia z towarem ADR?
Ponieważ towary ADR powinny być odpowiednie oznaczone, jakimś wyznacznikiem może być to, czy na opakowaniu towaru potencjalnie niebezpiecznego, z którym mamy do czynienia, znajduje się przynajmniej jedna z nalepek zagrożeń, jak te zaprezentowane na grafice obok. Oczywiście to nie zawsze daje nam gwarancję tego, czy my także musimy traktować dany towar jako niebezpieczny.
Może zdarzyć się na przykład tak, że otrzymaliśmy towar, który dotarł do nas drogą lotniczą i chcemy nadal nadać go drogą lądową. Zgodnie z przepisami IATA DGR (odpowiednik Umowy ADR w transporcie lotniczym) będziemy mieć do czynienia z towarem niebezpiecznym, ale być może w transporcie drogowym będziemy mogli skorzystać z jakiegoś wyłączenia (o tym trochę więcej w dalszej części). Może się tak zdarzyć, ponieważ przepisy dotyczące transportu towarów niebezpiecznych drogą powietrzną są bardziej restrykcyjne.
Ostatecznym wyznacznikiem tego, czy mamy do czynienia z ADR, zawsze powinna być karta charakterystyki substancji. W gruncie rzeczy jeśli nie znamy produktu, z którym przyjdzie nam pracować, pierwsze co powinniśmy zrobić, to zajrzeć do karty charakterystyki. Pozwoli nam to ustalić, czy podlega on jakimkolwiek restrykcjom w przewozie. Co więcej, zyskamy wiedzę na temat zagrożeń przez niego stwarzanych, co jest równie kluczowe w pracy z towarem niebezpiecznym. Żeby sprawdzić, czy mamy do czynienia z towarem niebezpiecznym, wobec którego należy zastosować przepisy Umowy ADR, odnosimy się do sekcji 14 karty charakterystyki, a wygląda ona następująco:
Powyższy wycinek karty charakterystyki odnosi się akurat do płynu dezynfekującego (który, jak widać, jest towarem niebezpiecznym). Jeśli karta charakterystyki identyfikuje towar jako sklasyfikowany do konkretnego numeru UN (tak jak tutaj do UN 1993), oznacza to, że zwyczajnie mamy do czynienia z towarem niebezpiecznym, obowiązują pewne regulacje w transporcie i należy poszukać więcej informacji – na przykład kontaktując się z doradcą ADR.
Wiemy już, co to jest ADR, ale jak robić to dobrze?
Częściowo zależy to od uczestnika przewozu. Jako przewoźnik konieczne jest przede wszystkim:
- zatrudnienie kierowcy z uprawnieniami ADR,
- odpowiednie wyposażenie pojazdu i jego załogi,
- odpowiednie oznakowanie jednostki transportowej,
- wyznaczenie doradcy ADR,
- składanie sprawozdań rocznych ADR.
Jako nadawca, załadowca czy pakujący:
- stosowanie odpowiednich opakowań (jeśli to konieczne, stosowanie opakowań certyfikowanych),
- odpowiednie znakowanie przesyłek,
- przygotowywanie dokumentów transportowych zgodnie z wymaganiami ADR,
- przeszkolenie personelu w odpowiednim zakresie,
- wyznaczenie doradcy ADR,
- składanie sprawozdań rocznych ADR (jako załadowca).
Powyższe listy są pewnym uproszczeniem obowiązków leżących na uczestnikach przewozu. Co więcej, obowiązki te mogą się różnić w zależności od towaru niebezpiecznego, z którym pracujemy. Dlatego pracę z towarami niebezpiecznymi należy zacząć od wyznaczenia doradcy ADR. Osoba o takich uprawnieniach przeprowadzi nas przez cały proces.
Nie wszystkie towary niebezpieczne, to towary ADR
