Znaki drogowe ADR – tych 10 musisz znać

W tym wpisie

Znaki drogowe ADR nie należą do tych, które spotykamy na drogach najczęściej. Ale to nie ma znaczenia dla kierowców zawodowych – oni muszą je znać bezbłędnie. Ich znajomość to obowiązek i zabezpieczenie – tak samo, jak wyznaczenie doradcy ADR. Jeśli jeszcze ich nie znasz lub chcesz je sobie przypomnieć, to w tym wpisie:

  • zobaczysz znaki drogowe ADR wraz z opisami,
  • oraz podstawę prawną.

Podstawa prawna

Znaczenie wszystkich znaków drogowych wraz z ich opisem znajdziesz w rozporządzeniu Ministra Infrastruktury w sprawie szczegółowych warunków technicznych dla znaków i sygnałów drogowych oraz urządzeń bezpieczeństwa ruchu drogowego i warunków ich umieszczania na drogach (Dz.U. z 2019 r. poz. 2311 t.j.) Jeśli potrzebujesz odnieść się do źródła, link do rozporządzenia znajdziesz na końcu tego wpisu. Ale pamiętaj! Tekst liczy sobie 525 stron.

Jako ściągę można potraktować jednak Obwieszczenie Ministra Infrastruktury oraz Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 31 października 2019 r. w sprawie ogłoszenia jednolitego tekstu rozporządzenia Ministrów Infrastruktury oraz Spraw Wewnętrznych i Administracji w sprawie znaków i sygnałów drogowych. Link do tego źródła również znajdziesz na końcu tego tekstu.

Zakaz wjazdu pojazdów z towarami wybuchowymi lub łatwo zapalnymi

znaki drogowe adr b-13
Znak B-13

Znak B-13 oznacza zakaz dotyczący pojazdów przewożących towary niebezpieczne klas 1, 3, 4.1, 4.2, 4.3, 5.2 lub gazów palnych klasy 2, w ilościach, dla których wymagane jest oznakowanie pojazdów tablicami barwy pomarańczowej.

Pamiętaj, że zakaz dotyczy przewożenia towarów określonych klas, a nie towarów oznakowanych takimi nalepkami. W teorii może zdarzyć się, że mając towar oznakowany którąś z powyższych nalepek, nie będziesz zobowiązany do stosowania się do tego znaku, ale to jedynie teoria. Musisz być tego pewny, dlatego musisz wiedzieć której klasy towar przewozisz. Piszę o tym dlatego, że jak pamiętasz w przypadku ustalania odpowiedniego wyposażenia do przewozu danego towaru jest odwrotnie – tam bierzemy pod uwagę numery nalepek. Tutaj liczą się klasy.

Zakaz wjazdu pojazdów z towarami niebezpiecznymi

znak drogowy adr b-13a
Znak B-13a

Znak B-13a oznacza zakaz wjazdu dla wszystkich pojazdów przewożących towary niebezpieczne w ilościach, dla których wymagane jest oznakowanie pojazdów tablicami barwy pomarańczowej.

Może zdarzyć się, że konieczne jest wyeliminowanie ruchu takich pojazdach na niektórych wyjątkowych odcinkach. Takimi miejscami są tunele drogowe, którym przypisano różne kategorie. Jeśli chciałbyś sobie je przypomnieć, na końcu wpisu znajdziesz link do miejsca, w którym je opisuje i udostępniam praktyczną ściągę.

Tabliczka T-31

Wzór tabliczki widzisz obok. Jest to po prostu tablica z literą odpowiadającą odpowiedniej kategorii tunelu. Jeśli chcesz sobie przypomnieć o co chodziło z tunelami, na końcu znajdziesz link do wpisu na ten temat i wszystko będzie jasne.

Ustawodawca przewidział także możliwość wyłączenia ruchu pojazdów ADR w innych okoliczność. W takiej sytuacji do znaku B-13a dokłada się tabliczki z napisami o tym podobnych treściach:

  • „Dotyczy towarów klasy 3”
  • „Dotyczy towarów klasy 3, II grupy pakowania”
  • „Dotyczy przewozu towarów luzem”
Ograniczenie wyrażone tym znakiem może też dotyczyć niektórych części doby i być wyrażone godzinowo. Te dwa znaki drogowe ADR były dość oczywiste, ale kolejny już taki nie jest.

Zakaz wjazdu pojazdów z towarami, które mogą skazić wodę

znak drogowy adr b-14
Znak B-14

Tak jak poprzednie, ten znak również dotyczy pojazdów, które należy oznakować tablicami ostrzegawczymi barwy pomarańczowej ze względu na przewóz towarów klas 3, 4.3, 6.1, 6.2, 8 oraz gazów trujących lub gazów żrących klasy 2 lub towarów zagrażających środowisku klasy 9.

Oznacza to, że nie ma znaczenia, czy przewozimy towar niebezpieczny stanowiący zagrożenie dla środowiska w rozumieniu przepisów ADR. Bez względu na to, czy towar jest oznakowany znakiem z „rybką i drzewem” dla substancji zagrażających środowisku czy nie, jeśli został przypisany do jednej z powyższych klas, obowiązuje nas zakaz wyrażony tym znakiem.

Znaki drogowe ADR przewidziano także w kombinacji – tak jak następny opisany.

Zakaz wjazdu pojazdów z towarami wybuchowymi lub zapalnymi oraz towarami mogącymi skazić wodę

znaki drogowe adr b-13/14
Znak B-13/14

Znak B-13/14 stosuje się w celu wyłączenia ruchu pojazdów przewożących towary niebezpieczne spełniające warunki dla znaków B-13 i B-14.

W praktyce znaki takie znajdują zastosowanie na drogach w miejscach takich jak osiedla mieszkaniowe, okolice rezerwatów przyrody, zbiorników wodnych, plaż i tym podobnych.

Ten znak ADR rozumiemy tak, że spełniając jeden lub drugi warunek, zakaz nas obowiązuje. Wyjątkowo przewóz może spełniać obydwa warunki, ale to nie jest konieczne.

Znaki drogowe ADR regulujące ograniczenia prędkości

znaki drogowe adr
Znak B-33 z tabliczką T-23h

Ogólne przepisy określają, że ograniczenie prędkości wyraża się znakiem B-33. W określonych warunkach możliwe jest zastosowanie znaku dla określonych pojazdów przez dołożenie odpowiedniej tabliczki.

Na przykład konfiguracja widoczna obok (z tabliczką T-23h) oznacza ograniczenie prędkości do 50 km/h dla pojazdów przewożących wszystkie ADR-y w ilościach wymagających oznakowania ich tablicami barwy pomarańczowej.

Tabliczka T-23i
tabliczka t-23j
Tabliczka T-23j

Podobne rozwiązanie przewidziano dla pojazdów przewożących towary wybuchowe lub łatwo zapalne oraz towarów mogących skazić wodę. Tabliczki wykorzystują te same piktogramy, które widzieliśmy już na znakach.

Nakazany kierunek jazdy dla pojazdów z towarami niebezpiecznymi

znaki drogowe adr c-17
Znak C-17

Znakiem C-17 wskazuje się nakazany kierunek jazdy dla pojazdów przewożących ADR-y w ilościach wymagających oznakowania tablicami barwy pomarańczowej.

Tego typu oznakowanie widoczne jest często przed skrzyżowaniami. Przepisy wymagają, że w takiej sytuacji należy zastosować inne znaki drogowe ADR, które na określonych wylotach ze skrzyżowania będą wskazywać na zakaz.

Znak ten również bywa stosowany na dużych placach postojowych i w takiej sytuacji wskazuje kierunek jazdy do miejsca postojowych przeznaczonych dla pojazdów przewożących towary niebezpieczne.

Znak dopuszczalne prędkości

znak d-39 2021
Znak D-39

Wyjątkowym znakiem drogowym odnoszącym się do przewozu ADR jest znak D-39 „dopuszczalne prędkości”. Takie znaki ADR umieszcza się na przejściach granicznych jako informację dla osób wjeżdżających do kraju.

Ze wzoru wynika, że dla pojazdów o DMC powyżej 3,5 tony obowiązują określone dopuszczalne prędkości w następujących warunkach:

  • w terenie zabudowanym – do 50 km/h,
  • poza terenem zabudowanym na drodze jednopasmowej – do 70 km/h,
  • poza terenem zabudowanym na drodze dwupasmowej, na drogach ekspresowych i autostradach – do 80 km/h.

Wymogi szkoleniowe dla kierowców przewożących ADR

Właściwe szkolenie jest konieczne do tego, żeby kierowca prawidłowo rozpoznawał i stosował znaki drogowe ADR. Wyróżniamy tutaj dwa rodzaje formalnych szkoleń:

  • kurs ADR kończący się egzaminem państwowym i wydaniem zaświadczenia ADR – kierowcy często otrzymują na własność podręcznik, w którym mają wskazane wszystkie znaki mające zastosowanie przy przewozie towarów niebezpiecznych;
  • szkolenie stanowiskowe ADR – przy przewozie towarów niebezpiecznych na wyłączeniach, chociaż w takiej sytuacji większość znaków drogowych ADR nie ma zastosowania.
Należy także wymienić szkolenia nieformalne, czyli regularne przypominanie kierowcom o istotnych zakazach, przekazywanie im materiałów dodatkowych takich jak zawartych w tym wpisie, a wszystko po to, by przewóz odbywał się bez najmniejszych problemów. 
Oczywiście jeśli kierowca zignoruje jakieś znaki drogowe ADR, w większości przypadków to on zostanie ukarany mandatem karnym. Wysokość takich kar, szczególnie poza granicami Polski, może być na tyle dotkliwa, że w wyniku takiej nieszczęśliwej sytuacji stracimy dobrego kierowcę. Takim możliwościom lepiej przeciwdziałać regularnymi przypomnieniami i edukacją, która może odbywać się w zasadzie bezkosztowo.

Wpływ znaków ADR na planowanie tras

Szczególnie w przypadku realizowania przewozu towarów niebezpiecznych warto korzystać z narzędzi, które pozwalają na planowanie tras z uwzględnieniem konkretnych ograniczeń. Znaki drogowe ADR oczywiście można odczytać już na trasie, ale to często powoduje konieczność jej zmiany, co czasem wiąże się z istotną stratą czasu, wydłużeniem drogi, czy nawet skorzystaniem z płatnych elementów infrastruktury takich jak autostrady czy tunele, co może przyczynić się do negatywnego wyniku finansowego takiego przewozu.

Niestety, takie narzędzia nie są szeroko dostępne i najczęściej chęć skorzystania z nich wiąże się z koniecznością wykupienia dostępu. Wiele firm korzysta jednak z płatnych planerów tras, które umożliwiają wprowadzenie wielu parametrów – jeśli pracujesz także z ADR, być może w narzędziu, z którego korzystasz, masz już dostęp także do takich opcji.

Dodatkowe ograniczenia w ruchu drogowym

Zwracając uwagę na znaki drogowe ADR nie należy zapominać chociażby o ograniczeniach w ruchu dla pojazdów o dopuszczalnej masie całkowitej przekraczającej 12 ton, które nie dotyczą pojazdów przewożących towary niebezpieczne w ilościach wymagających oznakowania tablicami barwy pomarańczowej. Pisaliśmy o tym znacznie więcej w linkowanym tutaj wpisie, odnosząc się głównie do wakacyjnych zakazów w ruchu drogowym, ale podstawa prawna jest ta sama. 

Piszemy o tym jednak w śródtytule dotyczącym dodatkowych ograniczeń, ponieważ Polskie przepisy dają w tej kwestii wyjątkową swobodę. Natomiast w krajach takich jak Niemcy czy Francja nie zwalnia się przewozu ADR z takich zakazów w ruchu drogowym, co wprowadza znaczące ograniczenia.

Jeśli zależy ci na bieżącym, realnym wsparciu w prawidłowym realizowaniu przewozów ADR nie tylko w zgodności z Polskimi, ale też przepisami innych krajów, skorzystaj z naszej usługi doradztwa ADR.

Znaki drogowe ADR - podsumowanie

Powyżej zebrane informacje są ważne na dzień publikacji wpisu. Pomijając ostatni znak informujący o dopuszczalnych prędkościach, reszta zapewne szybko się nie zmieni. Co ciekawe, rozporządzenie wciąż zawiera stary wzór znaku wprowadzający w błąd nieprawidłowymi prędkościami. Te jednak zostały zmienione w 2021 roku i aktualnie np. prędkość w terenie zabudowanym jest już niezależna od okresu doby.

Tak czy inaczej wszystkie te znaki ADR to absolutna podstawa pracy kierowcy z towarami niebezpiecznymi.

Zarówno ten wpis jak i wszystkie treści zawarte na niniejszej stronie mają charakter tylko i wyłącznie ogólnoinformacyjny. Nie powinny być rozumiane jako doradztwo.