W tym wpisie
Do przewozu różnych materiałów niebezpiecznych można, a czasem trzeba, posiadać określone uprawnienia. Są jednak różne rodzaje kursów ADR, a czasem możemy mówić nawet o szkoleniu stanowiskowym, które również może być wystarczające, by przewozić znaczące ilości różnych materiałów niebezpiecznych.
Celem tego wpisu jest przybliżenie dostępnych szkoleń i kursów, żeby nie angażować czasu i środków w zdobywanie niepotrzebnych kwalifikacji. Oczywiście można podejść do tego w inny sposób i uznać, że każdy rozwój zawodowy jest dobry. Czasem jednak zależy nam na tym, żeby jak najszybciej osiągnąć możliwości przewozu danego towaru niebezpiecznego, a do tego często nie potrzeba całego wachlarza szkoleń i kursów.
Szkolenie stanowiskowe
Przewóz towarów niebezpiecznych może opierać się na wyłączeniach, takich jak towary niebezpieczne pakowane w ilościach ograniczonych. Co prawda nie wszystkie towary niebezpieczne wolno przewozić w taki sposób, ale wiele z nich, stanowiących znaczny udział rynku, można. Dotyczy to szczególnie opakowań detalicznych, a więc chemii domowej, aerozoli, perfum czy znacznej części zaopatrzenia sklepów budowlanych itd.
Wiele firm kurierskich realizuje także przewóz towarów niebezpiecznych wyłącznie w oparciu o wyłączenia, co powoduje, że chcąc świadczyć usługi przewozowe jako podwykonawca dla takiego operatora, ukończenie szkolenia stanowiskowego jest w zupełności wystarczające.
Okazuje się, że nawet niektóre z materiałów określanych ogólnie jako wybuchowych, również można przewozić już po takim uproszczonym szkoleniu. Dotyczy to chociażby przewozu amunicji czy materiałów pirotechnicznych, przy czym w przypadku przewozu amunicji możliwy jest przewóz naprawdę dużych ilości.
Dla kogo?
- kierowcy przewożący towary niebezpieczne na wyłączeniach spod przepisów ADR,
- pozostali członkowie załogi pojazdów realizujących przewóz materiałów niebezpiecznych.
Jak?
Za przeszkolenie personelu we właściwym zakresie odpowiada przedsiębiorca. Jest to wobec tego szkolenie, które prowadzi lub zamawia pracodawca. Takimi szkoleniami nie obejmuje się osób niezatrudnionych, ponieważ powinno ono być dostosowane do obowiązków zawodowych.
Aktualnymi przepisami nie określa się minimalnego czasu trwania ani metod prowadzenia szkolenia, co pozwala na dużą elastyczność w tym zakresie. Jeśli chciałbyś dowiedzieć się czegoś więcej na ten temat, napisz lub zadzwoń do nas.
Rodzaje kursów ADR kończących się wydaniem zaświadczenia ADR
Ponieważ niektórych materiałów niebezpiecznych nie wolno przewozić z wykorzystaniem określonych wyłączeń lub też pojawia się potrzeba przewozu takich ilości, które nie mogą zostać wyłączone, niezbędne jest uzyskanie przez kierowcę zaświadczenia ADR o właściwym zakresie uprawnień. Dostępne rodzaje kursów ADR można podzielić na:
- podstawowy – wymagany także jako baza dla kursów specjalistycznych,
- specjalistyczne – dostępne wyłącznie po ukończeniu kursu podstawowego (możemy określić je jako „dodatkowe”).
Kurs ADR podstawowy
Kurs odbywa się stacjonarnie w ośrodkach szkoleniowych i kończy się egzaminem państwowym (test jednokrotnego wyboru). Po zdanym egzaminie kierowca oczekuje na wydanie zaświadczenia ADR. Ponieważ jest ono produkowane przez Państwową Wytwórnię Papierów Wartościowych, proces wraz z czasem dostawy na wskazany adres trwa do kilku tygodni. W tym miejscu uwaga – kierowca nie może wykonywać przewozu towarów niebezpiecznych do momentu, gdy nie posiada przy sobie zaświadczenia ADR. Przewóz na podstawie innego dokumentu po ukończeniu kursu ADR nie jest możliwy.
Jakie materiały można przewozić po tym kursie?
Ten kursu upoważnia do przewozu towarów niebezpiecznych:
- w sztukach przesyłek – zapakowanych w skrzynie, bębny, kanistry, DPPL, butle oraz inne opakowania;
- luzem – przewożonych także w kontenerach do przewozu luzem.
Po kursie podstawowym, w ramach przewozu w sztukach przesyłek i luzem, kierowca może realizować przewóz wszystkich klas za wyjątkiem 1 i 7, a w tym:
- Klasa 2 – Gazy,
- Klasa 3 – Materiały zapalne ciekłe,
- Klasa 4.1 – Materiały zapalne stałe, materiały samoreaktywne, materiały polimeryzujące oraz materiały wybuchowe odczulone stałe,
- Klasa 4.2 – Materiały podatne na samozapalenie,
- Klasa 4.3 – Materiały wydzielające w zetknięciu z wodą gazy palne,
- Klasa 5.1 – Materiały utleniające,
- Klasa 5.2 – Nadtlenki organiczne,
- Klasa 6.1 – Materiały trujące,
- Klasa 6.2 – Materiały zakaźne,
- Klasa 8 – Materiały żrące,
- Klasa 9 – Różne materiały i przedmioty niebezpieczne.
Kurs ADR specjalistyczny - cysterny
Tutaj zaczynają się kursy specjalistyczne. Te rodzaje kursów ADR można ukończyć jedynie po kursie ADR podstawowym. Kurs również kończy się egzaminem jednokrotnego wyboru.
Kurs specjalistyczny na przewóz towarów niebezpiecznych w cysternach umożliwia przewóz… w cysternach. Jeśli zostanie on ukończony na bazie kursu podstawowego, to upoważnia on do przewozu towarów niebezpiecznych tych samych klas, co kurs podstawowy, o ile ich przewóz jest dopuszczony w cysternach. Tym samym gdybyśmy chcieli przewozić materiały wybuchowe klasy 1 w cysternach (istnieją dwa takie, które zgodnie z przepisami ADR można przewozić w cysternach) nie byłoby to możliwe jedynie po kursie podstawowym ADR oraz specjalistycznym na cysterny – konieczne byłoby ukończenie także kursu specjalistycznego obejmującego materiały wybuchowe.
Skoro już mowa o materiałach wybuchowych, z którymi najczęściej kojarzy się przede wszystkim wojsko, warto wspomnieć, że uprawnienia, na podstawie których przewozi się paliwo lotnicze w cysternach na potrzeby wojska, są tymi samymi, które można uzyskać drogą cywilną – są to te same rodzaje kursów ADR. Tym samym uprawnienia zdobyte cywilnie mogą być wykorzystane także w trakcie pełnienia służby.
Kurs ADR specjalistyczny - materiały wybuchowe
Dopiero ten kurs upoważnia do przewozu wszystkich materiałów wybuchowych i przedmiotów z materiałami wybuchowymi w zakresie zgodnym z pozostałymi kursami:
- po kursie podstawowym wyłącznie w sztukach przesyłek (w opakowaniach),
- po kursie specjalistycznym na przewóz w cysternach także w taki sposób (w dwóch dopuszczonych przypadkach).
Dla kogo?
Zdecyduj się na ten kurs jeśli:
- jesteś pewien, że przewozu nie da się realizować na wyłączeniach (co jednak często jest możliwe, np. w przypadku wspomnianej już amunicji),
- dysponujesz pojazdem EX/II lub EX/III, który umożliwi ci przewóz większych ilości materiałów wybuchowych.
W przypadku pojazdu, który nie spełnia takich wymagać, uprawnienia kierowcy nie zmieniają praktycznie niczego, ponieważ przewóz i tak jest niemożliwy. Tym samym po ten kurs powinny sięgać wyspecjalizowane podmioty, a pozostałe firmy nadal mogą realizować przewóz wielu materiałów wybuchowych na wyłączeniach (a do tego nie jest już potrzebny specjalistyczny kurs, a wystarczy nawet szkolenie przytoczone na początku wpisu).
Kurs ADR specjalistyczny - materiały promieniotwórcze
Kurs upoważnia do przewozu materiałów promieniotwórczych klasy 7. Jednak nawet tutaj pewne niewielkie ilości materiałów promieniotwórczych mogą być przewożone przy wykorzystaniu pewnych specyficznych wyłączeń spod przepisów ADR, a w takiej sytuacji ten specjalistyczny kurs nie jest niezbędny.
Jeśli jednak jesteś pewien, że materiał nie może być wyłączony, taki kurs będzie konieczny. Ponieważ jednak przewóz materiałów tego typu należy do ogromnej rzadkości, warto zasięgnąć wcześniej precyzyjnej informacji z czym rzeczywiście mamy do czynienia.
Kurs ADR dla kandydatów na doradców
Chociaż to zdecydowanie najmniej popularne z opisanych uprawnień, nie sposób ominąć je opisując rodzaje kursów ADR. Doradca ADR to istotna, wymagana właściwymi przepisami w przedsiębiorstwie funkcja. Przepisy nie ograniczają sposobu wyznaczenia doradcy ADR, a nawet dopuszczają, by funkcję tę w firmie pełnił zarządzający przedsiębiorstwem, o ile posiada niezbędne w tym celu kompetencje.
Kurs dla kandydatów na doradców ADR, który prowadzimy także w naszym ośrodku szkoleniowym, pozwala na podejście do egzaminu państwowego prowadzonego przy Transportowym Dozorze Technicznym. Szczegóły dotyczące wymagań, szkolenia i egzaminu opisaliśmy na podlinkowanej stronie.
Dla kogo?
- osoby, które chcą pełnić funkcję doradcy ADR we własnej firmie lub w ramach obowiązków zawodowych,
- osoby, chcące świadczyć usługi doradcze dla firm,
- osoby, chcące prowadzić wszystkie rodzaje kursów ADR dla kierowców.
Pamiętaj jednak, że doradcę ADR można wyznaczyć także z zewnątrz, na przykład korzystając z naszej oferty doradztwa ADR.