Przewóz amunicji. 13 numerów UN

3.02.2025

W tym wpisie

Przewóz amunicji jest zdecydowanie najczęściej występującym przewozem towarów niebezpiecznych klasy 1, czyli materiałów wybuchowych i przedmiotów z materiałami wybuchowymi. Okazuje się, że do przewozu amunicji stanowiącej największą część rynku nie ma potrzeby:

  • angażowania kierowcy z zaświadczeniem ADR,
  • korzystania z oznakowanego, czy też specjalnie dopuszczonego do tego celu pojazdu.

Ponieważ jednak pojęcie amunicji jest bardzo szerokie, by prawidłowo realizować jej przewóz trzeba wiedzieć z czym ma się do czynienia.

Rodzaje amunicji rozpoznawane w przepisach przewozowych

W tym akapicie odnosimy się głównie do zapisów Umowy ADR, ze względu na jej dużą dostępność, natomiast kwestie opisane poniżej, mające wpływ na przewóz amunicji, są w zasadzie uniwersalne także w innych rodzajach transportu.

Mnogość rodzajów amunicji wpływa na to, jakie są możliwości jej przewozu. Najczęściej, mówiąc o amunicji, nie bierzemy pod uwagę jej różnorodności. Natomiast w samych tylko przytoczonych już przepisach wyróżnia się następujące rodzaje amunicji:

  • ćwiczebną,
  • doświadczalną,
  • dymną,
  • dymną z białym fosforem,
  • łzawiącą,
  • oświetlającą
  • zapalającą,
  • zapalającą z białym fosforem,
  • trującą (której przewóz jest zabroniony).

W wielu wypadkach nadawcy używają określenia amunicji także na jej składowe, które także podlegają przepisom ograniczających ich przewóz. Mogą być to:

  • łuski do nabojów ze spłonką,
  • spłonki.

Numer UN jest niezbędny

Ponieważ już z powyższego podziału widać, jak różnorodną grupą towarów niebezpiecznych jest amunicja, żeby ustalić warunki przewozowe, niezbędna jest znajomość numeru UN tej konkretnej amunicji, którą mamy nadać lub przewieźć.
Numer UN jest czterocyfrowym numerem identyfikacyjnym poprzedzonym literami „UN”. Nadawca towaru niebezpiecznego musi go znać i udostępniać go, a także inne niezbędne informacje, kolejnym uczestnikom przewozu. To prawda, że w przypadku prawidłowo spakowanej amunicji zobaczymy ten numer na opakowaniu (tak jak na poniższym zdjęciu), a jeśli towarzyszy jej także prawidłowo sporządzony dokument przewozowy, to pojawi się on również tam.
przewóz amunicji 2
To może być jednak za późno – może okazać się, że to jednak nie jest „zwykła” amunicja, której się spodziewaliśmy i jej przewóz w sposób zgodny z przepisami będzie praktycznie niemożliwy, a to w bezpośredni sposób wpłynie również na bezpieczeństwo.
Dlatego chcą realizować przewóz amunicji już na etapie akceptacji zlecenia, jeśli jesteś przewoźnikiem, należy oczekiwać od nadawcy lub spedycji tej podstawowej informacji.

Przewóz amunicji na wyłączeniach

Część amunicji, stanowiąca jednocześnie największy jej udział w rynku, może być przewożona na podstawie określonych wyłączeń spod przepisów ADR:

  • materiałów niebezpiecznych zapakowanych w ilościach ograniczonych (tzw. Limited Quantity),
  • wyłączeń dotyczących ilości przewożonych w jednostce transportowej (tzw. 1.1.3.6),

Pomimo tego, że przewóz części amunicji może być realizowany z wykorzystaniem przytoczonego LQ, najczęściej korzysta się jednak z drugiego z przytoczonych wyłączeń. Amunicja, lub jej składowe, która może być przewożona w taki uproszczony sposób bez ograniczeń ilościowych, to:

  • UN 0012 NABOJE DO BRONI Z POCISKIEM OBOJĘTNYM,
  • UN 0014 NABOJE ŚLEPE DO BRONI,
  • UN 0044 SPŁONKI KAPSUŁKOWE (na zdjęciu w poprzednim akapicie),
  • UN 0055 ŁUSKI DO NABOJÓW PUSTE ZE SPŁONKĄ.
W powyższych przypadkach przewóz na podstawie wyłączenia 1.1.3.6 jest możliwy bez względu na przewożone ilości. Oczywiście kierowca, jak i personel nadawcy, powinni odebrać szkolenie stanowiskowe, opakowania muszą być odpowiednio dobrane i oznakowane, a przesyłce musi towarzyszyć dokument przewozowy zgodny z ADR. Jest to jednak duże ułatwienie, ponieważ do realizacji takiego przewozu nie ma konieczności wyznaczenia doradcy ADR czy następnie uwzględniania go w sprawozdaniu rocznym ADR.
Przed realizacją przewozu, warto jednak zapoznać się z innymi wymaganiami, bliżej opisanymi we wpisie o tym konkretnym wyłączeniu lub po prostu skorzystać z konsultacji z doradcą ADR.

Przewóz amunicji na wyłączeniach z większymi ograniczeniami

Przy wykorzystaniu wyżej już wspomnianego wyłączenia możliwy jest przewóz amunicji innej, niż już wymieniona, ale wiąże się to z zastosowaniem istotnych ograniczeń ilościowych na jednostkę transportową, ponieważ łączna ilość wymienionych poniżej przedmiotów nie może przekroczyć 20 kg (licząc masę netto materiału wybuchowego):

  • UN 0005 NABOJE DO BRONI
  • UN 0006 NABOJE DO BRONI
  • UN 0007 NABOJE DO BRONI
  • UN 0009 AMUNICJA ZAPALAJĄCA
  • UN 0010 AMUNICJA ZAPALAJĄCA
  • UN 0015 AMUNICJA DYMNA
  • UN 0016 AMUNICJA DYMNA
  • UN 0018 AMUNICJA ŁZAWIĄCA
  • UN 0019 AMUNICJA ŁZAWIĄCA
Koniecznie trzeba pamiętać również o tym, że wspomniane już ograniczenie 20 kg może łączyć się z masą innych materiałów niebezpiecznych, które potencjalnie mogą być przewożone tym samym pojazdem, a dodatkowo mogą wystąpić zakazy ładowania razem niektórych materiałów niebezpiecznych.

Uwaga na przewożone ilości

W bardziej restrykcyjnych przypadkach przytoczonych powyżej, przekroczenie wskazanych ilości może skutkować pojawieniem się szeregu naruszeń. Wyłączenie 1.1.3.6 zwalnia przewoźnika z wielu wymagań, ale jest to możliwe wyłącznie wtedy, gdy są spełnione warunki w nim określone. Po przekroczeniu ilości, będących kluczowym warunkiem dla tego wyłączenia, zaczynają obowiązywać wszystkie inne przepisy ADR.

W przypadku przewozu części amunicji w takiej sytuacji będzie wymagane nie tylko wyznaczenie doradcy ADR, czy też kierowca, który ukończył kurs podstawowy oraz specjalistyczny – wymagany będzie także pojazd typu EX/II lub EX/III, wraz ze świadectwem dopuszczenia pojazdu. Przewóz amunicji innym pojazdem (gdy ilości wskazane w 1.1.3.6 zostały przekroczone) nie tylko jest poważnym zagrożeniem dla bezpieczeństwa, ale jest także bardzo poważnym naruszeniem, mogącym skutkować postępowaniem administracyjnym o cofnięcie zezwolenia na wykonywanie zawodu przewoźnika. Dodatkowo łączne kary w takim przypadku, biorąc pod uwagę wyłącznie ustawę o przewozie towarów niebezpiecznych, wyniosą co najmniej kilkanaście tysięcy złotych.

Mogą pojawić się także inne wymagania

Na gruncie samych zapisów Umowy ADR może okazać się, że przewóz amunicji wymaga wprowadzenia dodatkowych miar bezpieczeństwa. Jedną z nich może być plan ochrony towarów niebezpiecznych dużego ryzyka.

Przepisy ADR nie są jednak jedynymi, które regulują przewóz amunicji. Można wskazać tutaj chociażby ustawę o ochronie osób i mienia (Dz. U. 2021 poz. 1995). Nadawca powinien upewnić się, że w przypadku przekazywanej do przewozu amunicji spełnione zostaną wymagania właściwych przepisów. Przewoźnik jednak przyjmując do przewozu określone materiały również ponosi znaczącą odpowiedzialność.

Przewóz amunicji nie powinien odbywać się bez odpowiedniego przygotowania. Z drugiej strony warto mieć świadomość, że nie zawsze wymaga się skomplikowanych procedur i wiele ładunków obejmujących popularne rodzaje amunicji wolno przewozić na bardzo uproszczonych warunkach.

Zarówno ten wpis jak i wszystkie treści zawarte na niniejszej stronie mają charakter tylko i wyłącznie ogólnoinformacyjny. Nie powinny być rozumiane jako doradztwo.

Zobacz też:

ZOBACZ TEŻ

Szkolenia stanowiskowe
Doradztwo ADR