W tym wpisie
BHP z towarami niebezpiecznymi jest bezpośrednio związane z tematem szkoleń stanowiskowych ADR, do których często wracamy. Tym razem nie skupimy się jednak na kwestii obowiązku zapewnienia takich szkoleń, ale na praktycznych elementach związanych z bezpieczną pracą z towarami niebezpiecznymi. Co ważne, nie będziemy tutaj poruszać wymogów dotyczących magazynowania towarów niebezpiecznych, ponieważ Umowa ADR nie dotyczy magazynowania, a przewozu towarów niebezpiecznych. Dlatego przyjrzymy się kwestii BHP z towarami niebezpiecznymi w procesie przygotowania ich do wysyłki, załadunku, przewozu oraz rozładunku.
Świadomość zagrożeń
Personel pracujący z towarami niebezpiecznymi musi być świadomy zagrożeń stwarzanych przez te towary, ponieważ tylko wtedy w sytuacji zagrożenia jest w stanie podjąć adekwatne działania. Podstawowym źródłem wiedzy o tych zagrożeniach są poprawnie dobrane nalepki zagrożeń wymagane przez Umowę ADR. Każda nalepka posiada numer informujący o klasie towaru niebezpiecznego, co pozwala na podstawową identyfikację zagrożeń. W skład nalepek wchodzą także piktogramy, które pomagają szybko zidentyfikować potencjalne zagrożenie. Żeby jednak personel skutecznie mógł rozpoznawać zagrożenia w ten sposób, konieczne jest odpowiednie szkolenie. BHP z towarami niebezpiecznymi zawsze powinno zaczynać się od szkolenia osób pracujących z nimi.
Dodatkowym źródłem informacji o stwarzanych zagrożeniach jest karta charakterystyki produktu / substancji. W zasadzie to karta powinna stanowić podstawowe źródło wiedzy o stwarzanych zagrożeniach, jednakże w wielu wypadkach pracownicy mający kontakt z towarami niebezpiecznymi nie mają dostępu do kart charakterystyk (co jest błędem).
Zasadniczą przewagą karty charakterystyk nad informacją wynikającą z chociażby nalepek ADR jest to, że karta charakterystyk zawsze obejmuje szersze spektrum zagrożeń. Umowa ADR skupia się na znacznie poważniejszych zagrożeniach, co wynika z przyjętych w niej kryteriach klasyfikacyjnych. Stąd może zdarzyć się tak, że chociaż dany towar nie jest towarem niebezpiecznym w ujęciu ADR, nadal może stanowić on potencjalne zagrożenie, które zostanie ujęte w karcie charakterystyki (chociaż wtedy jest to już ściśle kwestia związana z BHP, a nie ADR).
Dostępność instrukcji dla personelu
Na wzrost świadomości zagrożeń wpływają także instrukcje ADR, pełniące podobną rolę do instrukcji BHP (chociaż jedne i drugie dotyczą bezpieczeństwa, ich podstawy zawierają się w różnych przepisach, co oznacza, że najczęściej nie można stosować ich ze sobą zamiennie, chociaż to zależy od ich treści) . Takie krótkie i czytelne dokumenty powinny być dostępne w miejscach, w których personel jest szczególnie narażony na zagrożenia wynikające z oddziaływania towarów niebezpiecznych. Takimi miejscami mogą być na przykład miejsca pakowania, załadunku lub rozładunku. Instrukcje powinny być także dobrane odpowiednio do zakresy pracy personelu – oznacza to, że nie powinny być zbyt ogólne, ponieważ mogą pomijać wtedy istotne dla bezpieczeństwa aspekty.
Świadomość miejsca pracy
Sama świadomość zagrożeń w pracy z towarami niebezpiecznymi to wciąż za mało, żeby sprawnie podjąć działania adekwatne do zagrożenia. BHP z towarami niebezpiecznymi musi obejmować także świadomość miejsca pracy, co można streścić w świadomości pracowników w zakresie środków, które mogą podjąć.
- Czy personel pracujący z towarami niebezpiecznymi wie, gdzie znajduje się apteczka?
- Czy miejsca, w których znajdują się gaśnice, są odpowiednio oznakowane oraz czy personel ma świadomość ich lokalizacji?
- Jeśli na terenie zakładu dostępne są dodatkowe środki, takiej jak AED, czy każdy wie, gdzie się znajduje oraz w jaki sposób go używać?
Na potrzeby tego wpisu pomijamy to, że to pracodawca jest odpowiedzialny za to, by apteczka zawsze posiadała odpowiednie wyposażenia, a gaśnice były regularnie badane. Istotą powyższych pytań jest zwrócenie uwagi na fakt, że nawet gdy personel zdaje sobie pełną świadomość ze stwarzanych przez towary niebezpieczne zagrożeń, nie będzie w stanie podjąć skutecznych działań w sytuacji zagrożenia, jeśli nie będzie mieć świadomości chociażby w wypisanym powyżej zakresie.
Doradca ADR
O wyznaczeniu doradcy ADR pisaliśmy już wielokrotnie, dlatego nie omówimy tutaj zasadniczych kwestii z tym związanych, za to odeślemy do jednego z wcześniejszych wpisów. Bez względu na to, czy dotyczy nas obowiązek wyznaczenia doradcy ADR, czy nie, jest to odpowiednia osoba do tego, by przeprowadzić wymagane szkolenie w odpowiednim zakresie i tym samym przyczynić się do wzrostu bezpieczeństwa. Jeśli jednak wymóg wyznaczenia doradcy ADR dotyczy twojego przedsiębiorstwa, jest to kluczowe dla BHP z towarami niebezpiecznymi. Oczywiście samo wyznaczenie doradcy ADR nie sprawi, że bezpieczeństwo wzrośnie. Żeby faktycznie do tego doszło, potrzeba dobrej współpracy pomiędzy doradcą a przedsiębiorstwem. Dobry doradca ADR powinien dążyć przede wszystkim do uproszczenia, o ile to możliwe, pracy z towarami niebezpiecznymi przy jednoczesnym wzroście bezpieczeństwa.
BHP z towarami niebezpiecznymi. Od czego zacząć?

Skuteczne radzenie sobie z zagrożeniami obejmującymi materiały niebezpieczne w rozumieniu przepisów ADR powinno objąć:
- kontakt z doradcą ADR,
- zapewnienie personelowi szkolenia,
- zapewnienie personelowi właściwych instrukcji pracy.
Powyższe podpunkty to absolutne minimum jeśli chodzi o prawidłową obsługę towarów niebezpiecznych nie tylko już w trakcie ich przewozu, ale także nadawania, pakowania, załadunku, rozładunku, napełniania itd.
Skoro mowa już o szkoleniu stanowiskowym ADR, naturalnie każde prowadzone przez nas szkolenie jest dopasowane do charakterystyki działalności firmy oraz pracy zatrudnionego personelu. To oczywiście zawsze ma wpływ na jakość szkolenia, ale czasem wręcz nie ma możliwości przeprowadzenia skutecznego szkolenia, bez dobrego rozpoznania zakresu działalności firmy. Wiemy o tym bardzo dobrze, dlatego to właśnie z naszych usług szkoleniowych warto korzystać.
Zarówno ten wpis jak i wszystkie treści zawarte na niniejszej stronie mają charakter tylko i wyłącznie ogólnoinformacyjny. Nie powinny być rozumiane jako doradztwo.