Zasięg Umowy ADR – w jakich 54 krajach obowiązuje

W tym wpisie

Zasięg umowy ADR rośnie praktycznie z roku na rok (mówiąc obrazowo, w końcu przepisy ADR nowelizowane są w cyklu 2-letnim). Co prawda na okładce do końca 2020 roku mogliśmy przeczytać, że jest to umowa europejska, jednakże swoim zasięgiem już dawno sięga poza kontynent. Całkiem dobrze uzmysławia to główna grafika tego wpisu prezentująca mapę Państw, które podpisały tę umowę.

Aktualizacja: Pojawiła się nowa Umowa ADR na lata 2023-2025 i rzeczywiście nie jest to już europejska, a międzynarodowa umowa. O niektórych zmianach, jakie w niej zaszły, piszę tutaj

Zasięg umowy ADR - lista krajów

Umowa ADR obowiązująca w latach 2023-2025 obejmuje 54 kraje. Aktualną listę publikuje zawsze Europejska Komisja Gospodarcza (UNECE). W porządku alfabetycznym są to:

  • Albania
  • Andora
  • Armenia
  • Austria
  • Azerbejdżan
  • Belgia
  • Białoruś
  • Bośnia i Hercegowina
  • Bułgaria
  • Chorwacja
  • Cypr
  • Czarnogóra
  • Czechy
  • Dania
  • Estonia
  • Finlandia
  • Francja
  • Grecja
  • Gruzja
  • Hiszpania
  • Holandia
  • Irlandia
  • Islandia
  • Kazachstan
  • Liechtenstein
  • Litwa
  • Luksemburg
  • Łotwa
  • Macedonia Północna
  • Malta
  • Maroko
  • Mołdowa
  • Niemcy
  • Nigeria
  • Norwegia
  • Polska
  • Portugalia
  • Rosja
  • Rumunia
  • San Marino
  • Serbia
  • Słowacja
  • Słowenia
  • Szwajcaria
  • Szwecja
  • Tadżykistan
  • Tunezja
  • Turcja
  • Ukraina
  • Uganda
  • Uzbekistan
  • Węgry
  • Wielka Brytania
  • Włochy

Na powyższej liście znajduje się kilka typowo Azjatyckich oraz Afrykańskich państw. W zasadzie sama Rosja powoduje, że zasięg umowy ADR kończy się tam, gdzie zaczyna Alaska. Najbardziej wysuniętym na południe krajem z powyższej listy jest Nigeria. Co ciekawe, nie sąsiaduje ona z żadnym krajem, który również postanowiłby przyłączyć się do ADR. Co więcej, znajduje się dość daleko od większości stron umowy. Czy wyznaczy nowy trend wśród krajów afrykańskich? Czas pokaże. Tak czy inaczej, przystąpienie Nigerii do umowy ADR może wskazywać na to, że kraje afrykańskie zaczną podnosić bezpieczeństwo w transporcie drogowym towarów niebezpiecznych i będą robić to na bazie umowy ADR.

Czy umowa ADR jest nadal europejska?

Pełna nazwa umowy ADR w języku francuskim informowała do końca roku 2020 o tym, że jest to umowa europejska (L’ Accord européen relatif au transport international des marchandises Dangereuses par Route). Dlatego od 2021 roku z powodu, że coraz więcej krajów spoza Europy ratyfikuje tę umowę, dokonano zmiany w nazwie polegającej na usunięciu przymiotnika „europejska”. Aktualny stan wskazuje na to, że zaledwie nieco ponad 13% krajów z powyższej listy jest spoza Europy. Oznacza to, że blisko 90% pozostałych to kraje europejskie. Nie zmienia to jednak tego, że zasięg umowy ADR już dawno sięga poza Europę.

Warto też zwrócić uwagę na fakt, że tak duże upowszechnienie umowy ADR w Europie (znacznie wykraczającej poza chociażby Unię Europejską), jest ogromnym ułatwieniem dla ogromnej liczby przedsiębiorców. Oczywiście przepisy dotyczące transportu towarów niebezpiecznych nadal nie są w 100% ujednolicone dla wszystkich tych krajów. Umowa ADR pozostawia miejsce na wewnętrzne regulacje każdego z krajów będących jej stroną. Przykładem takiego przepisu może być polski wymóg, by na liście przewozowym wskazywać nie tylko nadawcę i odbiorcę towarów niebezpiecznych, ale także ich właściciela (art. 13 Ustawy o przewozie towarów niebezpiecznych):

Uczestnik przewozu towarów niebezpiecznych jest obowiązany zamieścić, w wymaganych dokumentach, o których mowa w ustawie, oraz odpowiednio w ADR, RID lub ADN nazwę i adres podmiotu, którego własnością, w chwili przekazania osobie wykonującej przewóz towarów, jest towar niebezpieczny.”

Przepis ten dotyczy oczywiście tylko sytuacji, w której przewóz zaczyna lub kończy się na terytorium Polski. Podobnie jest z wymogiem składania sprawozdania rocznego. Obejmuje się nim tylko te przewozy, które zaczęły lub skończyły się na terenie Polski. Zatem jeśli firma wykonała w ciągu roku mnóstwo przewozów ADR – ale wszystkie poza granicami Polski – nie musi składać sprawozdania ADR. Oczywiście nadal musi wyznaczyć doradcę ADR, do czego zobowiązuje umowa ADR.

Poniższa grafika ukazuje rzeczywisty zasięg Umowy ADR.

zasięg umowy adr

Jaki zasięg mają uprawnienia ADR?

Jak wynika z powyższego, zasięg Umowy ADR jest więcej niż ogólnoeuropejski. Dlatego nie ma żadnych przeszkód, żeby przedsiębiorca prowadzący działalność poza granicami Polski korzystał z usług doradcy ADR działającego w Polsce. Doradztwo jest usługą, którą bardzo sprawnie można świadczyć zdalnie. To właśnie takie środki kontaktu jak telefony czy maile pozwalają na bardzo szybką reakcję doradcy w różnych sytuacjach. 

To samo dotyczy uprawnień kierowców. Ich uprawnienia są ważne we wszystkich krajach, które są stronami Umowy ADR. Zdobycie zaświadczenia ADR w Polsce najczęściej jest tańsze niż w krajach zachodnich. Dodatkowo w ten sposób nie doświadczamy bariery językowej, z którą moglibyśmy zderzyć się zdobywając takie uprawnienia w innym kraju.

Istnieje też bardzo ważna zaleta korzystania z usług doradcy operującego z Polski – koszty. Doradcy działający w takich krajach jak Niemcy, Francja czy Wielka Brytania mają wyższe koszty, wobec czego ceny ich usług są także wyższe. Prowadząc firmę za granicą i korzystając z usług doradcy ADR z Polski, firma zyskuje oszczędność w formie niższych cen za usługi. Przy czym same usługi są oczywiście pełnowartościowe. Jako doradca ADR chętnie podejmuję współpracę z przedsiębiorcami działającymi także poza granicami Polski. Taka działalność wymaga oczywiście znajomości przepisów obowiązujących także w innych krajach, ponieważ Umowa ADR zezwala władzom poszczególnych stron umowy na wprowadzanie pewnych zmian. Zapraszam do kontaktu!

Zarówno ten wpis jak i wszystkie treści zawarte na niniejszej stronie mają charakter tylko i wyłącznie ogólnoinformacyjny. Nie powinny być rozumiane jako doradztwo.