W tym wpisie
W cyklu życia różnych produktów przychodzi moment, w którym dobiega ono końca, a produkt musi zostać poddany utylizacji. Gdy mówimy o towarach niebezpiecznych, w tym miejscu pojawiają się odpady niebezpieczne ADR. Zobaczmy dokładnie czym są odpady niebezpieczne ADR i na co zwracać uwagę przede wszystkim wtedy, gdy występujemy w roli nadawcy. Nie znaczy to, że ten wpis jest bezużyteczny dla pozostałych uczestników przewozu – skorzystają z niego na pewno także przewoźnicy.
Odpady niebezpieczne ADR - czyli właściwie co?
Umowa ADR wprost podaje definicję odpadów, wobec czego nie musimy zagadywać, czym są
„Odpady oznaczają materiały, roztwory, mieszaniny lub przedmioty, które nie są przewidziane do bezpośredniego zastosowania, ale są przewożone w celu ich utylizacji, składowania lub zniszczenia przez spalenie lub w inny sposób”.
Nie każdy odpad jest jednak odpadem niebezpiecznym w rozumieniu ADR. Żeby tak było, możemy przyjąć, że wszystkie towary niebezpieczne sklasyfikowane zgodnie z ADR, gdy przewożone w celu ich utylizacji, składowania lub zniszczenia, to odpady niebezpieczne ADR.
Odpadem niebezpiecznym w rozumieniu ADR bardzo często będą także mieszaniny substancji, które zawierają towary niebezpieczne sklasyfikowane zgodnie z ADR.
Jak ustalić, czy nasze towary to odpady niebezpieczne ADR?
W zdecydowanej większości przypadków wystarczy odnieść się do karty charakterystyki produktu, który stał się odpadem. Jeśli na przykład mamy do przewiezienia resztki zestalonych farb w puszkach, na których naniesiono piktogram GHS ostrzegający o ich łatwopalności lub innych właściwościach niebezpiecznych, powinniśmy zajrzeć do karty charakterystyki tej farby. W sekcji 14 każdej karty charakterystyki znajdziemy informację o tym, czy mamy do czynienia z towarem niebezpiecznym w rozumieniu ADR, czy też nie. Jeśli okaże się, że sam produkt jest sklasyfikowany zgodnie z ADR, jego odpad także będzie podlegać odpowiednim regulacjom dotyczącym przewozu takich odpadów.
Co w sytuacji, w której wiemy, że odpad posiada określone właściwości niebezpieczne, ale nie posiadamy karty charakterystyki, lub odpad stanowi mieszaninę wielu różnych produktów? Umowa ADR wychodzi przedsiębiorcom naprzeciw i pozwala na pewnego rodzaju uproszczoną klasyfikację. Przepis 2.1.3.5.2:
„Jeżeli takie określenie nie jest możliwe bez poniesienia nadmiernych ksoztów lub obciążęń (np. dla niektórych rodzajów odpadów), to substancje, roztwory lub miesaniny powinny być klasyfikowane do klasy składnika stwarzającego zagrożenie największe.”
Powyższy przepis nie może być rozumiany jako zachęta do klasyfikowania lekką ręką nowych produktów o właściwościach niebezpiecznych. Umowa ADR w dziale 2 określa szereg metod oraz kryteriów klasyfikacyjnych, które należy wziąć pod uwagę w zdecydowanej większości przypadków. Kiedy jednak mamy do czynienia z odpadami (które zostały wymienione w powyższym przepisie) możemy skorzystać z tego wyjątku. Twórcy Umowy ADR rozumieją, że w przypadku odpadów ponoszenie nadmiernych kosztów mija się z celem – ponieważ są przewidziane tylko do utylizacji.
Co, jeśli nie jesteśmy pewni, z jakim odpadem mamy do czynienia?
W niektórych przypadkach pozwala nam się pójść jeszcze dalej. Gdy mamy do czynienia z materiałem, który jest odpadem o składzie słabo zdefiniowanym, możemy dokonać klasyfikacji na podstawie naszej wiedzy (nadawcy), ale z uwzględnieniem wszystkich dostępnych danych technicznych i bezpieczeństwa. Jeśli pojawiają się wątpliwości co do prawidłowej klasyfikacji, powinniśmy przyjąć najwyższy poziom niebezpieczeństwa.
Warto przypomnieć tu, że obowiązek klasyfikacji towarów niebezpiecznych – szczególnie odpadów – leży po stronie nadawcy. Tym samym przewoźnicy nie powinni dokonywać klasyfikacji w imieniu nadawcy, a nadawca nie powinien akceptować klasyfikacji dokonanej przez przewoźnika – za wyjątkiem, gdy klasyfikacja była umówioną usługą i została przeprowadzona zgodnie z obowiązującymi przepisami.
Jeśli natomiast wiemy, że odpad posiada jedynie właściwości zagrażające środowisku, możemy zaliczyć go do III grupy pakowania, pod UN 3077 lub UN 3082.
Powyższych procedur nie możemy stosować w każdej sytuacji, ponieważ w każdej z nich znajduje się jakiś warunek, który należy spełnić. Co więcej, niektórych uproszczeń nie wolno stosować w odniesieniu do niektórych towarów niebezpiecznych, ponieważ stwarzają zbyt duże zagrożenie. Dlatego istnieje duże prawdopodobieństwo, że przy takim przewozie konieczne będzie skorzystanie z usług doradcy ADR, stąd ostateczną decyzję warto podjąć po konsultacji z osobą posiadającą odpowiednią wiedzę.
Odpady z gwiazdką
W rozporządzeniu Ministra Klimatu z dnia 2 stycznia 2020 r. w sprawie katalogu odpadów wskazano odpady niebezpieczne oznaczone znakiem * („gwiazdką”). Wielu wytwórców odpadów uważa, że odpad z gwiazdką oznacza odpad niebezpieczny w rozumieniu przepisów ADR. To nie zawsze jest prawda. Można by wręcz zaryzykować stwierdzenie, że bardzo często odpady z gwiazdką nie podlegają pod przepisy ADR.
Żeby jednak mieć taką pewność i przeprowadzić klasyfikację zgodnie ze wszystkimi regulacjami, najczęściej niezbędny jest kontakt z doradcą ADR. Świadczymy usługi klasyfikacji odpadów niebezpiecznych na gruncie przepisów ADR. Zapraszamy do kontaktu!
Skoro już przywołaliśmy tutaj inne niż ADR przepisy odnoszące się do odpadów, należy też zwrócić uwagę na BDO, które chociaż jest z nami już dość długo, nadal potrafi przysporzyć kłopotów – szczególnie, gdy rejestracji dokonuje się już po terminie. Można zrobić to bez kary, a w tym celu polecamy naszego Partnera.
Nad czym warto się zastanowić
- Czy potrzebujesz korzystać z usług przewoźnika, który posiada uprawnienia ADR?
- Czy konieczne jest przygotowywanie dokumentów przewozowych zgodnych z ADR i oraz składanie rocznego sprawozdania ADR?
- Czy musisz wyznaczyć doradcę ADR?
