W tym wpisie
Plan ochrony ADR jest istotnym elementem przepisów o przewozie towarów niebezpiecznych. Przepisy te często nazywa się „antyterrorystycznymi”, ponieważ ich zadaniem jest w gruncie rzeczy ograniczenie ryzyka wpadnięcia określonych towarów w ręce ludzi, którzy mogliby je wykorzystać w zamachach.
Być może w pierwszej kolejności przychodzą nam na myśl materiały wybuchowe i radioaktywne. Te oczywiście najłatwiej wykorzystać w takich celach, ale plan ochrony ADR dotyczy także towarów codziennego użytku, w tym na przykład benzyny i gazu przewożonych w określonych ilościach.
Przybliżymy kilka najważniejszych informacji, które dadzą punkt wyjścia do tego, co należy zrobić dalej.
Kiedy plan ochrony ADR jest wymagany
Na potrzeby tego wpisu pominiemy towary klasy 7, czyli materiały promieniotwórcze. Ich przewóz jest na tyle szczególny, że należy poświęcić mu należytą uwagę i zacząć jego realizację od kontaktu z doradcą ADR (to samo dotyczy innych towarów niebezpiecznych, jednak naruszenie odpowiednich przepisów w przypadku przewozu materiałów promieniotwórczych wiążę się ze szczególnym ryzykiem).
Dla towarów niebezpiecznych pozostałych klas Umowa ADR przewidziała tabelę, w której wdrożenie planu ochrony uzależniono od kilku elementów, a towary podzielono na klasy z uwzględnieniem grup pakowania.
Zacznijmy od wyjaśnienia pojawiających się dodatkowych symboli:
- „a” – nie dotyczy,
- „b” – niezależnie od ilości towarów, przepisy dotyczące ochrony towarów niebezpiecznych nie mają zastosowania.
Jeśli weźmiemy dalej pod uwagę przykład benzyny, zobaczymy że poza pierwszą kolumną dotyczącą przewozu w cysternach, mamy także przewóz luzem oraz w sztukach przesyłki. Oczywiście przewóz luzem nie dotyczy benzyny (cieczy nie przewozimy luzem), dlatego w kolejnej kolumnie znajdujemy literę „a”, co oznacza „nie dotyczy”.
Kto powinien wdrożyć plan ochrony ADR
Umowa ADR określa jasno, że obowiązek ten dotyczy wszystkich uczestników przewozu biorących udział w przewozie towarów niebezpiecznych dużego ryzyka, czyli:
- przewoźników,
- nadawców,
- odbiorców,
- załadowców,
- pakujących,
- napełniających,
- rozładowców.
Sprawa ma się podobnie z odbiorcami. Uczestnicy przewozu towarów ADR, którzy jedynie odbierają te towary (a rozładunku dokonuje w ich imieniu ktoś inny), także nie są zobowiązani do wyznaczenia doradcy ADR. Są zobowiązani jednak wdrożyć plan ochrony ADR w przypadkach opisanych w tym wpisie.
Co zawiera plan ochrony ADR
Plan ochrony powinien obejmować co najmniej następujące elementy:
- podział obowiązków w zakresie ochrony wraz ze wskazaniem kompetentnych osób do ich wykonywania,
- wykaz towarów podlegających ochronie,
- opis wykonywanych czynności wraz z oceną związanych z nimi zagrożeń,
- szczegółowy wykaz przedsięwzięć, które powinny być zastosowane w celu zminimalizowania zagrożeń, odpowiednio do zakresu obowiązków i odpowiedzialności uczestnika przewozu,
- skuteczne i aktualne procedury powiadamiania i postępowania w przypadkach zagrożeń,
- procedury oceny i testowania planów ochrony oraz procedury przeglądów okresowych i aktualizacji tych planów,
- działania zapewniające ochronę fizyczną informacji o transporcie zawartych w planie ochrony,
- działania zapewniające ograniczenie dostępu do informacji o operacjach transportowych zawartych w planie ochrony wyłącznie do osób upoważnionych.