W tym wpisie
Nie zawsze jest tak, że każdy podmiot biorący udział w przewozie ADR musi wyznaczyć doradcę ADR (do spraw bezpieczeństwa). Podstawę do odpowiedzi na pytanie na kim ciąży obowiązek wyznaczenia doradcy ADR dostarczają:
- art. 15 ust.1 Ustawy z dnia 19 sierpnia 2011 r. o przewozie towarów niebezpiecznych;
- 1.8.3.1 Umowy ADR.
Obowiązek wyznaczenia doradcy ADR dotyczy każdego przedsiębiorstwa, którego działalność obejmuje nadawanie (patrz akapit niżej) lub przewóz towarów niebezpiecznych oraz pakowanie, załadunek, napełnianie lub rozładunek towarów niebezpiecznych i dla którego przewozu wymagane jest oznakowanie pojazdu zgodnie z umową ADR (mowa tutaj o tablicach barwy pomarańczowej). Nawet jeśli przedsiębiorstwo spełni ten warunek tylko raz w roku, ciąży na nim obowiązek wyznaczenia przynajmniej jednego doradcy. Dotyczy to także pakowania, załadunku, napełniania czy rozładunku przy okazji takiego przewozu.
Nie każdy musi wyznaczyć doradcę ADR
Wspomniana wcześniej ustawa mówi, że „obowiązek wyznaczenia doradcy nie dotyczy uczestników wykonujących przewóz towarów niebezpiecznych każdorazowo w ilościach mniejszych niż określone w ADR (…)”. Najczęściej stosowanymi wyłączeniami są:
- 1.1.3.6 (wyłączenie dotyczące ilości przewożonych w jednostce transportowej);
- LIMITED QUANTITY (wyłączenie dotyczące towarów niebezpiecznych pakowanych w ilościach ograniczonych);
- EXCEPTED QUANTITY.
Analogicznie do poprzedniego śródtytułu doradcy ADR nie musi wyznaczać nadawca towarów niebezpiecznych, nawet jeśli jest nadawcą „pełnego” ADR. Jest to jednak rozwiązanie tymczasowe i zmieni się to najpóźniej po 31 grudnia 2022 r. Warto też dodać, że nie dotyczy to nadawców, którzy jednocześnie pełnią inną rolę, np. załadowcy. Takie podmioty zobowiązane są wyznaczyć doradcę ADR już teraz.
Zwracam uwagę również na fakt, że odbiorca towarów niebezpiecznych nie musi wyznaczać doradcy ADR – jeśli spełnia warunki opisane na początku tego wpisu. Przepisy określają przecież, że nie odbiorca, a rozładowca powinien wyznaczyć doradcę ADR. Jeśli więc przedsiębiorca jest jedynie odbiorcą towarów niebezpiecznych, ale to przewoźnik występuje w roli rozładowcy, nie ma konieczności wyznaczania doradcy ADR. Pozostaje pytanie, czy przewoźnik występujący w roli rozładowcy odpowiednio udokumentuje ten fakt? Innymi słowy, czy na rocznym sprawozdaniu ADR wykaże, że w przypadku określonych przewozów występował także w takiej roli? Uwzględnienie tego w sprawozdaniu nie jest problemem, jednak najczęściej przewoźnicy pomijają tę informację skupiając się na swojej głównej roli.
Kwestia stosowania najpopularniejszych wyłączeń jest na tyle szeroka, że poświęcam im osobne wpisy (linki powyżej). Poza charakterystykami tych wyłączeń opisuję też konkretne przykłady zastosowania. W przypadku niektórych towarów stosowanie wyłączeń może być nieintuicyjne. W takiej sytuacji zapraszam do kontaktu.
Myślę także, że warto rozważyć przejście na „pełny ADR”. O szacunkowych kosztach takiej inwestycji w przypadku przewoźnika napisałem więcej tutaj. W przypadku nadawcy towarów niebezpiecznych może się tu pojawić pewna oszczędności wynikająca ze skali. To prawda, że nadawca zacznie ponosić dodatkowe koszty związane z oznakowaniem przesyłek, sposobem opakowania, doradcą ADR itd. Z drugiej strony, oszczędność może pojawić się w kosztach transportu. Jest tak, ponieważ przy realizowaniu dużych transportów (których wielkość jest nieograniczona przez np. wyłączenie 1.1.3.6) koszt jednostkowy transportu – w przeliczeniu na jednostkę towaru – jest po prostu niższy. Warto rozważyć za i przeciw.
Nowy wymóg dla nadawców towarów niebezpiecznych od 2023
Nowością pojawiającą się od ADR 2019-2021 jest wymóg dotyczący wyznaczenia doradcy ADR przez nadawcę towarów niebezpiecznych. Również tutaj przewidziano okres przejściowy. Zgodnie z 1.6.1.44 nadawcy towarów niebezpiecznych powinni wyznaczyć doradcę do spraw bezpieczeństwa nie później niż 31 grudnia 2022 r. W praktyce oznacza to, że firmy nie mające kontaktu z towarami niebezpiecznymi, powinny wyznaczyć doradcę ADR, a niedługo będą już musiały to zrobić. Wystarczy, że umowa przewozu będzie określać taki podmiot jako nadawcę.
Warto zwrócić również uwagę na to, że powyższa data jest terminem ostatecznym do zastosowania tej zmiany. Natomiast sam przepis już funkcjonuje i nie ma przeszkód, żeby dostosować się do niego jeszcze przed upłynięciem ostatecznego terminu.
Czy to wymaganie jest rozsądne? Nadawcy często są odpowiedzialni za przekazywanie informacji pakującym, ładującym czy przewoźnikom. Poprawność oraz jakość informacji na temat towaru niebezpiecznego są kluczowe w zapewnieniu odpowiedniego bezpieczeństwa takiego przewozu. Dlatego również nadawcy towarów niebezpiecznych – nawet jeśli będą operować jedynie informacją na ich temat – będą zobowiązani wyznaczyć doradcę ADR. Oczywiście samo wyznaczenie niczego nie zmienia, ale doradca ADR poprawnie wykonujący swoje zadania ma wpływ na podniesienie bezpieczeństwa. I właśnie o to chodzi w tej zmianie.
Jest zrozumiałe, że w związku z powyższym wymaganiem mogą pojawić się pewne niejasności wynikające chociażby z interpretacji tego, kogo uważamy za nadawcę towarów niebezpiecznych. Zapraszam do niezobowiązującej rozmowy, podczas której pomożemy ustalić Państwu, co to nowe wymaganie zmienia dla Państwa i jak dostosować się do niego w jak najmniej odczuwalnym stopniu.
Zarówno ten wpis jak i wszystkie treści zawarte na niniejszej stronie mają charakter tylko i wyłącznie ogólnoinformacyjny i nie powinny być rozumiane jako doradztwo.