W tym wpisie
BHP z towarami niebezpiecznymi jest bezpośrednio związane z tematem szkoleń stanowiskowych ADR, do których często wracamy. Tym razem nie skupimy się jednak na kwestii obowiązku zapewnienia takich szkoleń, ale na praktycznych elementach związanych z bezpieczną pracą z towarami niebezpiecznymi. Co ważne, nie będziemy tutaj poruszać wymogów dotyczących magazynowania towarów niebezpiecznych, ponieważ Umowa ADR nie dotyczy magazynowania, a przewozu towarów niebezpiecznych. Dlatego przyjrzymy się kwestii BHP z towarami niebezpiecznymi w procesie przygotowania ich do wysyłki, załadunku, przewozu oraz rozładunku.
Świadomość zagrożeń
Personel pracujący z towarami niebezpiecznymi musi być świadomy zagrożeń stwarzanych przez te towary, ponieważ tylko wtedy jw sytuacji zagrożenia jest w stanie podjąć adekwatne działania. Podstawowym źródłem wiedzy o tych zagrożeniach są poprawnie dobrane nalepki zagrożeń wymagane przez Umowę ADR. Każda nalepka posiada numer informujący o klasie towaru niebezpiecznego, co pozwala na podstawową identyfikację zagrożeń. W skład nalepek wchodzą także piktogramy, które pomagają szybko zidentyfikować potencjalne zagrożenie. Żeby jednak personel skutecznie mógł rozpoznawać zagrożenia w ten sposób, konieczne jest odpowiednie szkolenie. BHP z towarami niebezpiecznymi zawsze powinno zaczynać się od szkolenia osób pracujących z nimi.
Dodatkowym źródłem informacji o stwarzanych zagrożeniach jest karta charakterystyki produktu / substancji. W zasadzie to karta powinna stanowić podstawowe źródło wiedzy o stwarzanych zagrożeniach, jednakże w wielu wypadkach pracownicy mający kontakt z towarami niebezpiecznymi nie mają dostępu do kart charakterystyk (co jest błędem).
Zasadniczą przewagą karty charakterystyk nad informacją wynikającą z chociażby nalepek ADR jest to, że karta charakterystyk zawsze obejmuje szersze spektrum zagrożeń. Umowa ADR skupia się na znacznie poważniejszych zagrożeniach, co wynika z przyjętych w niej kryteriach klasyfikacyjnych. Stąd może zdarzyć się tak, że chociaż dany towar nie jest towarem niebezpiecznym w ujęciu ADR, nadal może stanowić on potencjalne zagrożenie, które zostanie ujęte w karcie charakterystyki (chociaż wtedy jest to już ściśle kwestia związana z BHP, a nie ADR).
Świadomość miejsca pracy
Sama świadomość zagrożeń w pracy z towarami niebezpiecznymi to wciąż za mało, żeby sprawnie podjąć działania adekwatne do zagrożenia. BHP z towarami niebezpiecznymi musi obejmować także świadomość miejsca pracy, co można streścić w świadomości pracowników w zakresie środków, które mogą podjąć.
- Czy personel pracujący z towarami niebezpiecznymi wie, gdzie znajduje się apteczka?
- Czy miejsca, w których znajdują się gaśnice, są odpowiednio oznakowane oraz czy personel ma świadomość ich lokalizacji?
- Jeśli na terenie zakładu dostępne są dodatkowe środki, takiej jak AED, czy każdy wie, gdzie się znajduje oraz w jaki sposób go używać?
Na potrzeby tego wpisu pomijamy to, że to pracodawca jest odpowiedzialny za to, by apteczka zawsze posiadała odpowiednie wyposażenia, a gaśnice były regularnie badane. Istotą powyższych pytań jest zwrócenie uwagi na fakt, że nawet gdy personel zdaje sobie pełną świadomość ze stwarzanych przez towary niebezpieczne zagrożeń, nie będzie w stanie podjąć skutecznych działań w sytuacji zagrożenia, jeśli nie będzie mieć świadomości chociażby w wypisanym powyżej zakresie.
Doradca ADR
O wyznaczeniu doradcy ADR pisaliśmy już wielokrotnie, dlatego nie omówimy tutaj zasadniczych kwestii z tym związanych, za to odeślemy do jednego z wcześniejszych wpisów. Bez względu na to, czy dotyczy nas obowiązek wyznaczenia doradcy ADR, czy nie, jest to odpowiednia osoba do tego, by przeprowadzić wymagane szkolenie w odpowiednim zakresie i tym samym przyczynić się do wzrostu bezpieczeństwa. Jeśli jednak wymóg wyznaczenia doradcy ADR dotyczy twojego przedsiębiorstwa, jest to kluczowe dla BHP z towarami niebezpiecznymi. Oczywiście samo wyznaczenie doradcy ADR nie sprawi, że bezpieczeństwo wzrośnie. Żeby faktycznie do tego doszło, potrzeba dobrej współpracy pomiędzy doradcą a przedsiębiorstwem. Dobry doradca ADR powinien dążyć przede wszystkim do uproszczenia, o ile to możliwe, pracy z towarami niebezpiecznymi przy jednoczesnym wzroście bezpieczeństwa.
BHP z towarami niebezpiecznymi. Od czego zacząć?
Jeśli nie mamy pewności, czy towary niebezpieczne, z którymi pracujemy, podlegają przepisom Umowy ADR, należy zacząć od kontaktu z doradcą ADR. W toku niezobowiązującej rozmowy ustalimy, czy należy podjąć jakiekolwiek działania w przedsiębiorstwie w celu dostosowania go do obowiązujących przepisów dotyczących towarów niebezpiecznych. Odpowiednio wdrożone BHP z towarami niebezpiecznymi może polegać na konieczności przeprowadzenia szkolenia stanowiskowego, czy nawet wyznaczenia doradcy ADR. Nie należy bać się jednak ani jednego, ani drugiego, ponieważ obydwa środki mają na celu wsparcie przedsiębiorcy.