W tym wpisie
Od czasu do czasu powracają pytania, jak przewieźć towar niebezpieczny jako „zwykły człowiek”, a przecież w gospodarstwie domowym regularnie korzystamy z substancji niebezpiecznych. Przykładem takich materiałów mogą być chociażby benzyna, olej napędowy, różnego rodzaju gazy itd. Większość osób prawidłowo zakłada, że przepisy muszą przewidywać coś takiego, jak przewóz na potrzeby własne. Zazwyczaj nie mamy problemu z przewozem tego typu towarów („w rozsądnych ilościach”) na terenie kraju. Jednak kwestia powraca, gdy trzeba przewieźć coś poza granice. Co trzeba uwzględnić, żeby móc swobodnie przewieźć towar niebezpieczny w ten sposób? Co w przypadku kontroli?
Przewóz na potrzeby własne
Żyjąc w Europie możemy korzystać z dobrodziejstw strefy Schengen. Ale nie zapominajmy także o korzyściach płynących z Umowy ADR, która reguluje tego typu kwestie prawie we wszystkich europejskich krajach. Dokładną listę krajów objętych tymi przepisami można sprawdzić chociażby tutaj. Przepis 1.1.3.1 tejże Umowy, podpunkt (a), informuje nas o możliwościach przewozu towarów niebezpiecznych przez osoby prywatne. Żeby było to możliwe, należy spełnić kilka warunków, tj. towary te muszą:
- znajdować się w opakowaniach stosowanych w sprzedaży detalicznej;
- służyć przewożącym je osobom do osobistego użytku;
- być przewożone przy zastosowaniu środków zapobiegających uwolnieniu się zawartości w normalnych warunkach przewozu.
Tym samym przewóz realizowany w ramach wykonywanej działalności gospodarczej (nawet jednoosobowej) nie może podlegać temu wyłączeniu. Warto jednak wiedzieć, że jako firmy w niektórych przypadkach możemy skorzystać z innych wyłączeń spod przepisów ADR. Jednym z ciekawych zwolnień jest tzw. przewóz pomocniczy wykonywany przez przedsiębiorstwa, o czym piszemy tutaj.
Warto tutaj odnieść się też do tego, co w rzeczywistości oznacza trzeci z powyższych punktów. Co oznaczają normalne warunki przewozu? Są to warunki, w których dopuszcza się wystąpienie pewnych utrudnień wynikających na przykład z pogorszonych warunków atmosferycznych. Takie warunki nie zakładają co prawda wypadku, ale dopuszczają szereg czynności pozwalających na uniknięcie wypadku. Oznacza to, że należy w nich uwzględnić np. gwałtowne hamowanie lub gwałtowne ominięcie przeszkody.
Wobec tego, przewóz na potrzeby własne powinien charakteryzować się dobrym zabezpieczeniem towaru niebezpiecznego. Powinien być on zabezpieczony w sposób, który uniemożliwi jego przemieszczanie się na powierzchni ładunkowej (co w praktyce może oznaczać nasz bagażnik), czy też zmianę pozycji (szczególnie ważne w przypadku ryzyka rozszczelnienia się opakowania). Należy uwzględnić także inne zabezpieczenia adekwatne do przewożonego towaru niebezpiecznego.
Zapis ten określa także, czego nie należy rozumieć jako przewóz na potrzeby własne:
„Towarów niebezpiecznych znajdujących się w DPPL [tzw. mauzerach], opakowaniach dużych lub w cysternach nie uważa się za przeznaczone do sprzedaży detalicznej”.
Wobec powyższego, to prawda, że niektóre towary niebezpieczne można kupić chociażby w tzw. mauzerach. I chociaż może być to forma sprzedaży detalicznej, Umowa ADR jasno określa, że nie można interpretować tego w ten sposób. Mamy tutaj więc jasne ograniczenie ilościowe i próba obejścia go, w przypadku kontroli, może wiązać się z konsekwencjami.
Przewóz paliw na potrzeby własne
Pewien wyjątek stanowią tutaj materiały zapalne ciekłe przewożone w naczyniach do wielokrotnego napełniania, napełnianych przez osobę prywatną lub dla niej. Mowa tutaj chociażby o benzynie tankowanej do kanistra, a następnie przewożonej w takim opakowaniu. W takiej sytuacji zawartość pojedynczego kanistra nie powinna przekraczać 60 litrów, a jednorazowo możemy przewieźć tak do 240 litrów na pojazd.
Czy w tej konkretnej sytuacji kanister musi być certyfikowany lub, jak to czasem się określa, posiadać atest? Nie, przepisy ADR tego nie wymagają. Warto jednak zauważyć, że na wielu stacjach benzynowych możemy spotkać takie wymaganie. Korzystanie z certyfikowanego opakowania to też inne plusy – chociażby większe bezpieczeństwo i wydłużony czas użytkowania (warto pamiętać jednak, że opakowania tego typu wykonane z tworzyw sztucznych nie powinny być użytkowane dłużej niż 5 lat od daty produkcji).
Po czym poznać, czy nasz kanister jest opakowaniem certyfikowanym? Oznakowanie potwierdzające to powinno być czytelnie naniesione w widocznym miejscu:
Znak UN jest symbolem wskazującym na dopuszczenie opakowania do przewozu towarów niebezpiecznych. Z powyższego oznakowania wynika, że kanister został wyprodukowany w 2021 roku (informują o tym cyfry „21”), co oznacza, że zgodnie z przyjętymi normami możemy korzystać z niego do końca 2026 roku.